کاهش شتاب خودرو مشکلی است که اغلب رانندگان با آن مواجه هستند. سوال اینجاست که چه عواملی منجر به بروز این مشکل در ماشین می‌شوند؟ قطعا شناخت دلایل کاهش شتاب ماشین به رانندگان کمک می‌کند، مشکل پیش آمده را سریع‌تر شناسایی کنند. به همین منظور این مقاله از رادار را به توضیح دلایل کم شدن میزان شتاب خودرو اختصاص داده‌ایم.
منظور از کاهش شتاب اولیه خودرو چیست؟
یکی از فاکتورهای مهم در زمان خرید ماشین، شتاب اولیه آن است. این شتاب که با نام شتاب صفر تا صد هم شناخته می‌شود، نشان‌دهنده چالاکی خودرو است. به طور معمول ماشین باید در آغاز حرکت و یا حین آن از شتاب مناسبی برخوردار باشد. با این حال برخی رانندگان بر این باورند شتاب اولیه خودرویشان پس از مدتی کاهش یافته و اصطلاحا ماشین تنبل شده است. این اتفاق می‌تواند در اثر بروز مشکلات فنی در بخش احتراق، هوارسانی یا سوخت‌رسانی موتور رخ دهد. به طور مثال خرابی سنسور اکسیژن به عنوان یکی از قطعات حساس در هوارسانی به موتور، می‌تواند عامل کاهش شتاب خودرو باشد. برای آشنایی با دیگر علل این مشکل در ادامه با ما همراه باشید.
علل کاهش شتاب خودرو کدام‌اند؟
ممکن است برایتان پیش آمده باشد که با فشردن پدال گاز، خودرو همانند گذشته شتاب نگرفته و فقط گاز می‌خورد. در این حالت می‌گویند ماشین تنبل شده و دچار افت شتاب گیری شده است. کاهش شتاب خودرو می‌تواند در گرو علل مختلفی باشد. برخی از این دلایل کلی بوده و لازم است سریعا مورد بررسی قرار گیرند. برخی دیگر نیز ناشی از یک مشکل جزئی بوده و به راحتی قابل حل است. در ادامه تمام دلایلی که عامل کم شدن شتاب ماشین هستند را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
۱- فیلتر هوا
فیلتر هوا نقش سیستم تنفسی را در خودرو ایفا می‌کند. خرابی یا مسدود شدن این فیلتر منجر به مشکلات شدیدی در موتور ماشین خواهد شد. در واقع فیلتر هوا یکی از قطعات مهم و ضروری در خودرو است که سلامت آن در عملکرد صحیح موتور تاثیر زیادی دارد. از این رو خرابی یا کثیفی آن به موتور فشار زیادی وارد نموده و موجب کاهش شتاب خودرو می‌شود.
کثیفی یا خرابی فیلتر هوا نشانه‌های دیگری به جز کاهش شتاب خودرو هم دارد. این نشانه‌ها عبارت از افزایش مصرف سوخت و روشن شدن چراغ چک می‌باشند. به همین منظور با مشاهده این اتفاقات بهتر است فیلتر هوا را به عنوان یک قطعه مصرفی در خودرو تعویض نمایید. زمان تعویض فیلتر هوا به مواردی از جمله شرایط آب و هوایی، نحوه رانندگی، میزان آلودگی و کیفیت سوخت وابسته است. اما به طور کلی پیشنهاد می‌شود پس از 5 هزار کیلومتر رانندگی، آن را تعویض کنید.
۲- ایراد در مبدل کاتالیست
گازهای حاصل از سوخت بنزین و … در موتور ماشین باید به طور کامل تخلیه شوند تا عملکرد موتور به نحو احسن اجرا شود. در مسیر خروج این گازها، قطعه‌ای به نام مبدل کاتالیست وجود دارد که مانع از خروج گازهای سمی به محیط بیرون می‌شود. زیرا ورود گازهای سمی به بیرون از ماشین، لطمه سنگینی به محیط زیست وارد می‌کند. بنابراین بهتر است گازهای تولیدی در نتیجه احتراق موتور پیش از خروج از اگزوز اندکی تصفیه شوند. حال اگر کاتالیست کثیف، مسدود یا خراب شود، مانع از خروج تمام گازهای تولیدی در اثر احتراق شده و به عبارتی تنفس ماشین را با مشکل مواجه می‌کند. این اتفاق در نهایت منجر به کاهش شتاب خودرو خواهد شد.
۳- اشکال در پمپ بنزین
پمپ بنزین وظیفه پمپاژ سوخت به سمت محفظه احتراق موتور را بر عهده دارد. اگر این قطعه خراب شده یا ضعیف عمل کند، سوخت به قدر کافی به موتور نرسیده و شاهد کاهش شتاب خودرو خواهیم بود. جهت افزایش طول عمر پمپ بنزین بهتر است از رانندگی با بنزین کم پرهیز نموده و همواره یک چهارم باک ماشین را پر نگه دارید.
۴- خرابی شمع ها
شمع های خودرو دارای طول عمر مشخصی هستند که معمولا در دفترچه راهنمای ماشین به آن اشاره شده است. تمام شدن عمر شمع ها در نهایت باعث کاهش شتاب خودرو می‌شود. به همین منظور باید پس از تمام شدن شمع، آن را تعویض نمود.
۵- اختلال در عملکرد انژکتور
با گذشت زمان انژکتور نیز مانند هر قطعه دیگری، عملکرد مطلوب خود را از دست خواهد داد. در نتیجه سوخت به میزان کافی وارد محفظه احتراق نشده و توازن سوخت و هوا بر هم می‌خورد. این اتفاق قدرت انفجار را کم کرده و در نهایت موجب کاهش شتاب خودرو می‌شود.
۶- شل شدن سیم گاز
سیم گاز یک قطعه مکانیکی در ماشین است که با گذشت زمان، احتمال شل شدن آن وجود دارد. شل شدن سیم گاز باعث کامل بسته نشدن درچه هوا در سیلندرها شده و تناسب سوخت و هوا بر هم می‌خورد. در نهایت انفجار درون سیلندر قدرت کافی را نداشته و شتاب ماشین کم می‌شود.
۷- خراب شدن انبار اگزوز
در برخی مواقع علت کاهش شتاب خودرو ، خراب شدن و فرسودگی انبار اگزوز (صدا خفه کن) می‌باشد.
۸- خرابی رینگ پیستون
یکی از وظایف رینگ پیستون، حفظ تراکم در بخش بالایی پیستون می‌باشد. اگر این رینگ ها طی زمان فرسوده شوند، مخلوط سوخت و هوا به داخل کارتر نفوذ پیدا کرده و قدرت احتراق به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. در نتیجه ماشین دچار افت شتاب خواهد شد.
۹- فرسودگی سوپاپ‌ها
فرسوده شدن سوپاپ‌ها موجب بروز مشکل در مرحله تراکم داخل سیلندر و هوارسانی به موتور می‌شود. این فرسودگی در اثر معمولا رسوب کردن سوپاپ‌ها رخ می‌دهد. سوپاپ فرسوده نمی‌تواند به راحتی بنشیند و درزبندی کاملی ایجاد نمی‌کند. در این شرایط پس از بالا آمده پیستون، مخلوط سوخت و هوا به سمت مجرای تخلیه حرکت کرده و هدر می‌رود. در نتیجه قدرت انفجار کم شده و باعث کاهش شتاب خودرو می‌شود.
10- ایراد در ECU
ECU به عنوان فرمان‌دهنده اصلی در خودرو، وظیفه هدایت سنسورهای مختلف را برعهده دارد. وجود نقص و ایراد در ایسیو می‌تواند دلیلی بر گاز نخوردن ماشین و کاهش شتاب آن باشد. به طور کلی خرابی و ایراد در ای سی یو ماشین منجر به بروز مشکلاتی از قبیل نقص سنسورهای پدال کلاچ، ایراد در هیدرولیک فرمان، خرابی سنسور موقعیت میل سوپاپ و کیلومتر و … خواهد شد.
11- ناک زدن موتور
یکی دیگر از عوامل کاهش شتاب خودرو پدیده ناک زدن است. این مشکل زمانی بروز پیدا می‌کند که دمای دیواره سیلندر و پیستون بالا بوده و بتواند سوخت را بدون جرقه زدن مشتعل کند. در نتیجه هنگامی که ترکیب سوخت و هوا وارد سیلندر می‌شود، پیش از جرقه شمع، شعله‌ور خواهد شد. این اتفاق معمولا با اختلال جرقه‌زنی همراه است.
12- خراب شدن مافلر
مافلر وظیفه کاهش صدای موتور و انتشار گازهای گلخانه‌ای از طریق اگزوز را برعهده دارد. از این رو برخی آن را صدا خفه کن نیز می‌نامند. این قطعه در گذر زمان فرسوده شده و قدرت عملکرد اولیه خود را از دست می‌دهد. تجمع ذرات دوده و زنگ‌زدگی دو مشکل اصلی مافلر است که منجر به کاهش شتاب خودرو می‌شوند.
13- معیوب شدن استپر موتور
استپر موظف است هوای ورودی به موتور را تنظیم کند. اگر این قطعه معیوب شده و خطایی در عملکرد آن رخ دهد، شتاب خودرو به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش می‌یابد.
14- کیفیت بد روغن موتور
روغن موتور در کنار روان‌کاری، وظیفه خنک‌کنندگی قطعات موتور را هم برعهده دارد. اگر این روغن کیفیت مناسبی نداشته باشد، حرارت قطعات داخلی موتور بالا باقی می‌ماند. در نتیجه مخلوط سوخت و هوا، پیش از جرقه زدن شمع‌ها مشتعل می‌شود. این اتفاق منجر به کاهش راندمان و شتاب در ماشین خواهد شد.
15- گرفتگی فیلتر روغن
فیلتر روغن با هدف تصفیه روغن موتور از ناخالصی‌ها و ذرات گرد و غبار مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر این فیلتر کثیف شده و خراب شود، عملکرد روغن موتور نیز تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. در نتیجه روغن قادر به انجام وظایف خود نبوده و عامل کاهش شتاب در خودرو می‌شود.
16- کیفیت پایین سوخت
اگر سوخت مورد استفاده در ماشین کیفیت پایینی داشته باشد، قدرت حاصل از انفجار آن در موتور کمتر از حالت عادی خواهد بود. در نتیجه قدرت شتاب گیری خودرو تحت تاثیر این اتفاق کاهش می‌یابد. استفاده از بنزین سوپر با اکتان بالا و باکیفیت تا حدودی این مشکل را برطرف می‌کند.
17- خرابی سنسور اکسیژن
تنظیم مصرف سوخت یکی از وظایف مهم سنسور اکسیژن است. اگر این سنسور به هر دلیلی خراب شده و نتواند نقش خود را به درستی ایفا کند، تنظیم ترکیب سوخت و هوا بهم خواهد خورد. این مسئله یکی دیگر از عوامل کاهش شتاب خودرو است.
18- تنظیم نامناسب تسمه تایم
در صورتی که تسمه تایم از جای خود خارج شده و تنظیم آن بهم بریزد، حرکت سوپاپ‌ها نیز دچار مشکل می‌شود. در نتیجه احتراق در سیلندر به درستی انجام نشده و ماشین با کاهش شتاب مواجه می‌شود.
19- استفاده از لاستیک و رینگ‌های نامناسب
برخی از رانندگان برای ایجاد ظاهری جذاب در خودروهایشان اقدام به استفاده از لاستیک و رینگ‌های پهن و غیراستاندارد می‌کنند. اما باید بدانید که این زیبایی دردسرهایی هم به همراه خواهد داشت. از جمله این دردسرها می‌توان به کاهش شتاب خودرو اشاره نمود.
بررسی عوامل کاهش شتاب خودرو در سربالایی
گاهی اوقات هنگام رانندگی در سربالایی با مشکل کاهش شتاب خودرو مواجه می‌شویم. عوامل تاثیرگذار در این مسئله می‌تواند یکی از موارد زیر باشد:
- خراب یا ضعیف بودن پمپ بنزین (و یا صافی بنزین)
- خراب شدن و یا گرفتگی فیلتر هوای خودرو به عنوان راه تنفسی موتور
- استفاده از روغن موتور نامرغوب و یا عدم تعویض به موقع آن
- کثیف شدن انژکتور خودرو
- معیوب شدن سنسور گاز
- خراب شدن یا تمام شدن دیسک و صفحه ماشین
- کاهش قدرت سیلندر در کمپرس نمودن مخلوط هوا و سوخت
- وجود نقص در استپر موتور، شمع‌ها، وایر شمع و کوئل
- وجود خطا یا نقص در ECU ماشین
- عدم استفاده از بنزین با اکتان مناسب و باکیفیت
علت شتاب نگرفتن خودرو پس از گاز دادن
گاهی هنگام رانندگی پدال گاز را می‌فشارید، اما سرعت موتور روند نزولی پیدا می‌کند. به عبارت دیگر ماشین نمی‌تواند شتاب بگیرد و برای افزایش سرعت آن باید خیلی کم پدال گاز را فشرد. این مشکل می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- کثیف شدن فیلتر هوا
- کثیف شدن یا گل گرفتن فیلتر بنزین
- ضعف و فرسودگی در پمپ بنزین
- نادرست بودن زمان‌بندی احتراق در سیلندر
- مخلوط شدن آب در بنزین
- متصل شدن مبدل کاتالیتیک
آشنایی با راهکارهای افزایش شتاب خودرو
معمولا پس از مدتی ماشین دیگر شتاب اولیه خود را نداشته و با افت توان مواجه می‌شود. در ابتدای این مقاله عواملی که باعث کاهش شتاب خودرو می‌شوند، معرفی شده و راهکارهای رفع آن‌ها بیان شد. اما در ادامه می‌خواهیم با روش‌هایی برای افزایش شتاب ماشین و بالاخص شتاب صفر تا صد خودرو بیان کنیم:
1- ECU را تقویت کنید!
در اغلب خودروهای صفر، کارخانه سازنده ECU را طوری تنظیم می‌کنند که در کنار بهره‌وری از حداکثر مصرف سوخت، کمترین میزان آلایندگی را داشته باشند. اما با ریمپ کردن ایسیو می‌توان جداول آن را طوری تغییر داد که بیشترین عملکرد و شتاب را از موتور دریافت کنیم. برای این کار باید به تعمیرکاران ماهر مراجعه نمایید. این افراد با استفاده از دیاگ پرتابل تنظیمات لازم را بر روی ای سی یو اعمال می‌کنند.
2- کنترل‌کننده دریچه گاز
یکی از تغییرات جذابی که در خودروهای امروزی شاهد آن هستیم، استفاده از سیستم کنترل‌کننده دریچه گاز است. در ماشین‌ها قدیمی دریچه گاز به صورت مکانیکی باز و بسته می‌شد. این عمل گاها با مشکلاتی از قبیل کندی همراه بود. اما ماشین‌های مدرن و جدید وضعیت پدال گاز را برای ایسیو فرستاده و عملیات کنترل دریچه گاز را به عهده آن می‌گذارند. از این رو زمان کمتری برای انجام فرآیند باز و بسته شدن دریچه سپری شده و ماشین شتاب گیری سریع‌تری دارد.
3- چرخ دنده را تعویض کنید!
امروزه خودروها از دو نوع چرخ دنده کوتاه و یا بلند استفاده می‌کنند. تفاوت این چرخ دنده ها در مقدار سرعت، شتاب و مصرف سوخت ماشین می‌باشد. خودروهای دارای چرخ دنده بزرگ از سرعت بیشتر و شتاب و مصرف سوخت کمتری برخوردارند. اما در خودروهایی با چرخ دنده کوچک‌تر سرعت کم بوده و شتاب و مصرف سوخت بیشتر است.
بر این اساس می‌توانید برای افزایش شتاب گیری ماشین، چرخ دنده‌های بزرگ آن را با چرخ دنده های کوچک تعویض نمایید. برای این کار باید به مکانیک‌های ماهر مراجعه نموده و از انجام آن به صورت شخصی پرهیز کنید.
4- آج و اصطکاک لاستیک‌ها را افزایش دهید!
به عقیده گروهی از کارشناسان حوزه خودروسازی، هر چه اصطکاک لاستیک با آسفالت بیشتر باشد، شتاب‌گیری خودرو سریع‌تر خواهد بود. از این رو استفاده از لاستیک‌هایی با آج عمیق‌تر و اصطکاک بیشتر موجب افزایش شتاب ماشین می‌شود. بنابراین بررسی لاستیک‌های فرسوده خودرو و تعویض آن‌ها با نمونه‌های نو، قطعا بر افزایش شتاب خودرو تاثیر می‌گذارد.
لازم به ذکر است که انتخاب میزان آج تایر و یا افزایش آن، باید با انجام محاسبات نیروی لازم برای حرکت خودرو انجام شود. این محاسبات با تقسیم نیرو بر وزن لاستیک و … صورت می‌پذیرد. البته پارمترهای دیگری از جمله سرعت و حرارت نیز بر عملکرد لاستیک‌ها هنگام حرکت ماشین تاثیر می‌گذارد.
5- وزن خودرو را کاهش دهید!
بدیهی است هر چه وزن یک جسم کمتر باشد، شتاب آن در حرکت بیشتر خواهد بود. این مسئله در رابطه با ماشین نیز مصداق دارد. بنابراین با کاهش وزن خودرو می‌توان شتاب آن را افزایش داد. برخی رانندگان با تعویض ترمزهای فابریک ماشین با ترمزهای روتور دوتایی، علاوه بر دریافت عملکرد بهتر ترمز، باعث کاهش وزن خودرو نیز می‌شوند. با این حال برای کم کردن وزن ماشین باید از یک متخصص کمک بگیرید تا تغییرات لازم بر اساس مدل و توان خودرو انجام شود.
6- وضعیت آیرودینامیک ماشین را بهبود دهید!
طراحی آیرودینامیک بدنه ماشین یکی از موارد بسیار مهم در افزایش شتاب خودرو است. اگر به طراحی خودروهای اسپرت توجه کرده باشید، قطعا متوجه ظاهر خاص و ارتفاع کم آن‌ها شده‌اید. این نوع طراحی تنها برای زیبایی نبوده، بلکه با هدف افزایش شتاب و سرعت خودرو اجرا می‌شود. امروزه طراحی بدنه به قدری مهم است که به عنوان یک رشته تحصیلی در مقاطع تکمیلی تدریس می‌شود.
قطعا می‌دانید که نمی‌توان ظاهر خودرو را تغییر داد. اما راه‌هایی برای ایجاد تغییر در وضعیت آیرودینامیک ماشین وجود دارد. حذف باربندهای روی سقف، کاهش ارتفاع خودرو با تغییر در فنرها و … برخی از راه‌های افزایش شتاب خودرو هستند.
علت شتاب نداشتن ماشین صفر چیست؟
خودروهای صفر معمولا در کمال صحت و سلامت به خریداران تحویل داده می‌شوند. بنابراین اگر ماشین صفر شما با مشکل کاهش شتاب مواجه است، علت می‌تواند در نوع بنزین مصرفی باشد. اگر بنزین مورد استفاده در خودرو کیفیت کافی را نداشته و از اکتان بالا برخوردار نباشد، رانندگی با ماشین با شتاب کم همراه خواهد بود. بنابراین بهتر است از بنزین سوپر برای خودرویتان استفاده نمایید. علاوه بر این برای بالا بردن کیفیت بنزین می‌توانید از اکتان بوستر استفاده نمایید.
سخن پایانی
در این مقاله با عوامل موثر بر کاهش شتاب خودرو آشنا شدیم. عمده این دلایل به مشکلات در عمل احتراق، هوارسانی و سوخت‌رسانی ماشین بازمی‌گردد. از این رو بهتر است هنگام مواجه با این مشکل به یک تعمیرکار ماهر مراجعه نموده و بخواهید قطعه خراب در موتور را شناسایی کند.
اگر تجربه‌ای در زمینه کاهش شتاب ماشین دارید که در این مقاله به آن اشاره نشده، با ما درمیان بگذارید.