چراغ چک خودرو یکی از راهکارهای کامپیوتر ماشین برای اعلام خطا و ایراد در خودرو است. این چراغ زمانی روشن می شود که ECU ایرادی در یکی از قطعات ماشین کشف کند.
اغلب رانندگان حداقل یکبار شاهد روشن شدن چراغ check ماشینشان بوده اند. اما این که چه عاملی سبب این هشدار می شود، سوالی است که همه افراد پس از روشن شدن آن از خود می پرسند. اگر شما هم تجربه مواجه با این مشکل را دارید، پیشنهاد می کنیم ما را در ادامه این مطلب از رادار همراهی کنید تا اطلاعات بیشتری در مورد دلایل روشن شدن چراغ چک به دست آورید.
وظیفه چراغ چک خودرو چیست؟
چراغ چک سیستمی است که پس از روی کار آمدن خودروهای انژکتوری به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت. این چراغ کوچک وظیفه دارد بروز هر گونه اختلال در عملکرد موتور ماشین و یا دیگر سنسورهای آن را به اطلاع راننده برساند.
چراغ چک به صورت مستقیم با ای سی یو در ارتباط است و اگر کامپیوتر خودرو خطایی در ماشین شناسایی کند، چراغ check روشن خواهد شد. از این رو روشن شدن این چراغ به معنای وجود خطا و خرابی در سیستم های خودرو بوده و باید سریعا برای رفع آن چاره ای بیاندیشید.
چرا باید به چراغ چک اهمیت داد؟
همان طور که گفتیم روشن شدن چراغ چک خودرو به معنای وجود مشکل در عملکرد سیستم است. حال این مشکل می تواند بسیار جزئی بوده و یا یک ایراد اساسی باشد. به هر حال بهترین کار مراجعه به تعمیرکار متخصص و یافتن علت اصلی مشکل است. به این ترتیب می توان آن را در زمان کوتاهی تعمیر نمود.
البته خودروهای امروزی از تکنولوژی های پیشرفته دیگری در کنار چراغ چک استفاده می کنند، تا خطاهای پیش آمده در سیستم را به اطلاع راننده برسانند. با این حال هنوز هم این چراغ کوچک یکی از راهکارهای مطمئن برای اطمینان یافتن از سلامت خودرو است. به هر حال بهترین ایده برای حفظ سلامت ماشین، انجام سرویس های دوره ای در زمان های کوتاه است. این کار کمک می کند، ایرادات را همان ابتدای کار شناسایی نموده و از تبدیل آن ها به معضلی بزرگ پیشگیری نمایید.
روشن شدن چراغ check ماشین نشانه چیست؟
چراغ check ماشین زمانی روشن می شود که کامپیوتر خودرو خطایی در کارکرد موتور و یا سنسورهای داخلی کشف کند. در نگاه اول این طور به نظر می رسد که این چراغ کوچک چقدر کارایی مهمی دارد و بسیار سودمند است. اما زمانی که با روشن شدن آن مواجه شده و دلیل اصلی این اتفاق را ندانید، دیگر چندان هم راحت به نظر نمی رسد.
علل اصلی روشن شدن چراغ چک خودرو چیست؟
به طور کلی می توان اذعان داشت، روشن شدن چراغ چک ماشین به معنای بروز مشکل در عملکرد قطعات داخلی است و باید فورا آن را برطرف نمود. همه ما می دانیم که هزاران مشکل در خودرو ممکن است منجر به روشن شدن چراغ مورد بحث شوند. اما چطور می توان دلیل اصلی این هشدار را شناسایی نمود؟ در ادامه این مطلب متداول ترین دلایل روشن شدن چراغ check را بیان نموده و در انتها راهکاری برای تشخیص عیب پیش آمده معرفی خواهیم نمود.
1- خراب شدن سنسور اکسیژن
وظیفه اصلی سنسور اکسیژن، اندازه گیری میزان اکسیژن غیر قابل احتراق در سیستم اگزوز ماشین است. این سنسور اطلاعات خود را به ECU منتقل می کند تا کامپیوتر خودرو بتواند فرآیند تنظیم مخلوط هوا و سوخت را در داخل سیلندرها به درستی انجام دهد. حال اگر این سنسور به هر دلیلی خراب شده و نتواند داده ها را به درستی اندازه گیری کند، ای سی یو خطای پیش آمده را از طریق چراغ چک به اطلاع راننده خواهد رساند.
خراب شدن سنسور اکسیژن یکی از اصلی ترین دلایل روشن شدن چراغ چک است که عدم تعمیر آن منجر به افزایش مصرف سوخت تا 40 درصد بیشتر خواهد شد. آسیب دیدن شمع ها و مبدل کاتالیزور، دیگر مشکلاتی است که در پی خرابی این حسگر به وجود خواهد آمد.
2- ایراد در مبدل کاتالیزور
مبدل کاتالیزور، یک فیلتر شیمیایی است که به لوله اگزوز متصل شده و خروجی گازها را کنترل می کند. این مبدل، مونوکسید کربن حاصل از سوختن بنزین را به دی اکسید کربن تبدیل می کند. تمام خودروهایی که با بنزین کار می کنند، دارای مبدل کاتالیستی هم هستند. این مبدل معمولا پس از طی مسافتی مشخص شده ای (کیلومتر طی شده) باید تعویض شود. تعویض به موقع روغن ماشین، شمع ها و بررسی سلامت سنسور اکسیژن کارهایی است که برای افزایش طول عمر این مبدل می توان انجام داد.
به طور کلی اگر شاهد صداهای عجیب از اگزوز ماشین بودید و یا رنگ دود خروجی نسبت به حالت معمول متفاوت باشد، نشان از خراب شدن مبدل کاتالیزور است. با این حال سیستم چراغ چک خودرو نیز خراب شدن این مبدل را نشان خواهد داد.
3- خرابی سنسور جریان هوا
سنسور جریان هوا با اندازه گیری مقدار هوای ورودی به موتور و ارسال این اطلاعات برای کامپیوتر خودرو، به آن کمک می کند تا میزان پاشش انژکتورها را مشخص نماید. خراب شدن این سنسور یکی از دلایل روشن شدن چراغ check ماشین است. به خصوص در شهرهای آلوده احتمال خرابی این سنسور بیشتر خواهد بود.
4- فرسودگی شمع‌ها و وایرها
شمع در واقع مولد جرقه در خودرو است. این مولد با ایجاد جرقه موجب انفجار بنزین و در نهایت حرکت موتور می شود. وایر نیز وظیفه انتقال جریان برق از کوئل به شمع ها را بر عهده دارد. به این ترتیب شمع می تواند نیروی اولیه برای ایجاد جرقه را به دست آورد. خراب شدن هر یک از این ها منجر به روشن شدن چراغ چک ماشین خواهد شد. زیرا اگر هر یک خراب شوند، خودرو برای روشن شدن و احتراق بنزین دچار مشکل خواهد شد.
پیشنهاد می کنیم در صورت خراب شدن شمع یا وایر در اولین فرصت مشکل پیش آمده را برطرف کنید. بی توجهی به این امر موجب خراب شدن باتری، کوئل و حتی دیگر بخش های خودرو نیز می شود.
5- خراب شدن کوئل
کوئل موظف است نیروی الکتریسیته لازم را برای جرقه زدن شمع ها فراهم آورد. خراب شدن این بخش در عملکرد شمع ها نیز تاثیر منفی خواهد گذاشت. از این رو ECU با تشخیص خرابی کوئل اقدام به روشن کردن چراغ چک ماشین می کند.
6- تمام شدن باتری
باتری، به عنوان اصلی ترین تامین کننده نیروی الکتریکی در خودروها، ممکن است دچار خرابی شود. برای این مشکل دلایل مختلفی وجود دارد. با این حال اگر خراب شود، ممکن است ماشین دیگر استارت نخورد و حتی چراغ check هم روشن خواهد شد. البته امروزه در خودروهای با تکنولوژی بالا، چراغ هشدار دهنده خرابی باتری وجود دارد. اما در ماشین های قدیمی تر چراغ چک این هشدار را بر عهده می گیرد.
7- مشکل در سوخت خودرو
گاهی سوخت های مورد استفاده در خودروها دارای آلودگی بوده و مانع از عملکرد درست هنگام احتراق خواهند شد. این آلودگی ها در بخش های مختلف ماشین نفوذ کرده و در کار قطعات اختلال به وجود می آورد. اگر سوخت آلوده باعث بروز مشکل در قطعات ماشین شود، ECU اقدام به روشن کردن چراغ چک خواهد نمود.
8- ایراد در سوپاپ EGR
سوپاپ EGR، سیستم چرخش گاز اگزوز است که در خودروهای دیزلی یافت می شود. این سیستم مقداری از خروجی اگزوز را که به درستی نسوخته است، به درون موتور باز می گرداند. به این ترتیب مانع از خارج شدن این گاز شده و از آلودگی محیط پیشگیری می کند.
سیستم چرخش گاز اگزوز معمولا به ندرت دچار خرابی می شود. اما خراب شدن آن یکی از دلایل روشن شدن چراغ چک در ماشین است. هزینه های تعمیر و تعویض شیر EGR و تمیز کردن تمام پورت های آن بسیار بالا است. با این حال باید در صورت بروز مشکل در این سوپاپ، طی اولین فرصت آن را برطرف کنید. زیرا بی توجهی به آن ممکن است مشکلاتی برای سیستم انژکتور خودرو به وجود آورده و هزینه های تعمیر بیش از پیش شود.
9- مشکل در سنسور MAF
سنسور MAF به روی خرطومی هواکش خودرو و قبل از درچه گاز نصب می شود. این سنسور وظیفه سنجش مقدار جرم هوای ورودی به درون ماشین را بر عهده دارد. سنسور مَف، مقدار هوای ورودی، سرعت آن، چگالی و حجم هوا را می سنجد. از این رو آن را با نام سنسور دبی جرمی هوا نیز می شناسند.
بروز مشکل در سنسور MAF یکی از دلایل مهم دیگر در روشن شدن چراغ چک ماشین است. این سنسور معمولا در شرایط جوی با میزان گرد و خاک بالا، هوای گرم و خشک و یا هوای بسیار سرد در معرض آسیب قرار گرفته و سریع تر خراب می شود. بهترین راهکار برای پیشگیری از خرابی این سنسور، تعویض به موقع فیلتر هوای ماشین می باشد.
10- خرابی ترموستات
ترموستات یکی از قطعات مهم و پر کاربرد در خودرو است که کار نظارت بر دمای محیط را انجام می دهد. این قطعه، جریانی سرد را به سمت موتور می فرستد تا از این طریق دمای آن را تنظیم نماید. خرابی ترموستات منجر به روشن شدن چراغ check در خودرو می شود. برای پیشگیری از بروز این مشکل بهتر است مایع خنک کننده عبوری از ترموستات را در زمان های مناسب تعویض کنید. زیرا این مایع در طی زمان، گرد و غبار موجود در محیط را به خود جذب نموده و کارایی اش را از دست خواهد داد.
11- ایراد در انژکتور سوخت
انژکتور موظف است هوا و سوخت را با هم ترکیب کرده و آن را به صورت کنترل شده به درون محفظه احتراق پاشش نماید. بروز ایراد در انژکتور سوخت، یکی دیگر از علت های روشن شدن چراغ چک در ماشین می باشد. خراب شدن این قطعه اتفاق رایجی نیست، اما برای تعمیر آن باید هزینه گزافی بپردازید. البته راهکارهایی وجود دارد که از خرابی انژکتور جلوگیری می کند. به طور مثال عدم رانندگی طولانی مدت با سوخت کم، تعویض به موقع صافی بنزین و … روش هایی برای پیشگیری از این مشکل می باشد.
12- مشکل درب باک سوخت
اگر درب باک سوخت به هر دلیلی خوب و محکم بسته نشود و یا بر اثر پیشامدی ناگهانی، ترک خورده و آسیب ببیند، بنزین موجود درون باک سوخت در مجاورت هوا تبخیر خواهد شد. این مسئله موجب اختلال در سیستم سوخت رسانی ماشین شده و روشن شدن چراغ چک را در پی خواهد داشت.
13- نصب نادرست دزدگیر
اگر هنگام نصب سیستم دزدگیر به درستی عمل نکرده و نصب ناقصی انجام دهید، تنظیمات دزدگیر به طور صحیح اعمال نخواهد شد. در نتیجه کامپیوتر ماشین، سیستم دزدگیر را به عنوان یک عامل مخرب شناسایی نموده و چراغ چک را روشن خواهد کرد. از طرف دیگر نصب نادرست دزدگیر یکی از دلایل اصلی در برق دزدی خودرو است و منجر به خالی شدن باتری هم می شود. این اتفاق نیز می تواند چراغ check را روشن کند.
14- نشتی خلأ
یکی دیگر از مواردی که منجر به روشن شدن چراغ چک می شود، نشتی خلأ است. تمام خودروها دارای چند سیستم خلأ هستند که هر یک کار به خصوصی انجام می دهد. بروز مشکل نشتی خلأ در ماشین باعث درجا زدن خودرو به هنگام کار کردن شده و یا دور موتور را بالا نگه می دارد.
چطور چراغ چک خودرو را خاموش کنیم؟
اگر چراغ چک خودرو به هر دلیلی روشن شود، برای خاموش کردن آن راهکارهای مختلفی وجود دارد. در ادامه این راهکارها را معرفی خواهیم نمود:
1- رانندگی کردن و انجام ندادن هیچ کار خاصی
ساده ترین راه برای خلاصی از روشن شدن چراغ چک، بی توجهی به آن است. در این روش باید چراغ را به حال خود رها کرده و اجازه دهید، گذر زمان خود هشدار چراغ را خاموش کند. البته باید بدانید که این راهکار همیشه موفقیت آمیز نبوده و در بسیاری مواقع هزینه های سنگینی بر دوشتان خواهد گذاشت. به همین دلیل در کنار ساده بودن، می توان آن را بدترین روش نیز در نظر گرفت.
2- روشن و خاموش کردن چندباره خودرو
در برخی از خودروها می توان با چند بار روشن و خاموش کردن مداوم ماشین، فرمان ریست برای چراغ چک ارسال نمود. برای این کار باید ماشین را روشن کرده و در حدود 1 ثانیه صبر کنید. سپس آن را خاموش نموده و مجددا 1 ثانیه صبر کنید. این کار را برای 2 تا 3 بار دیگر تکرار نمایید. البته لازم به ذکر است که این روش در تمام خودرو ها کارا نبوده و ممکن است در ماشین شما نتیجه ای به دنبال نداشته باشد.
3- قطع و وصل کردن باتری
این روش کارایی بیشتری نسبت به دو حالت قبلی دارد. البته کمی سخت بوده و باید در حین کار دقت بالایی داشته باشید. برای قطع و وصل کردن باتری، ابتدا ماشین را خاموش نموده و به آن فرصت خنک شدن بدهید. عجله کردن منجر به سوختن دستتان حین کار خواهد شد. پس از اطمینان از سرد شدن ماشین، کابل های مثبت و منفی را از باتری جدا نمایید. حال کمی زمان دهید تا انرژی الکتریکی در خازن ها تخلیه شود. بهتر است به مدت 30 ثانیه بوق را به طور مداوم فشار دهید. سپس 15 دقیقه صبر کرده و در نهایت اتصالات را در جای خود قرار دهید. از شل نبودن اتصالات اطمینان حاصل نمایید. حال می توانید ماشین را روشن کرده و چراغ چک را بررسی کنید.
4- استفاده از دیاگ برای خاموش کردن چراغ چک
دیاگ دستگاهی برای خطایابی کامپیوتر ماشین است. این دستگاه به پورت های ECU متصل شده و شروع به تحلیل آنالیز آن می کند. سپس کد خطاهای ای سی یو را نمایش خواهد داد. این کدها نشان دهنده نوع خطای چراغ چک بوده و به شما در یافتن علت روشن شدن آن کمک خواهد کرد. پس از یادداشت کردن این کدها، می توانید به کمک دکمه Erase دیاگ، خطاها را پاک نموده و چراغ چک ماشین را خاموش کنید.
کدهای تشخیص علت روشن شدن چراغ چک با دیاگ
کدهای خطایی که از آن ها برای تشخیص علت روشن شدن چراغ چک استفاده می شود، معمولا با یک استاندارد خاص در کامپیوتر ماشین ثبت می شوند. این کدها طبق قوانین آلایندگی OBD II کدگذاری شده و از ترکیب حروف و اعداد استفاده می کنند. به طور کلی کد خطاهایی که مربوط به سیستم آلایندگی، موتور و گیربکس هستند، با حرف P مخفف عبارت Powertrain، شروع می شوند. حرف B بر آمده از عبارت Body نیز به خطاهای بدنه خودرو شامل سیستم روشنایی، ایربگ و سیستم تهویه مطبوع اشاره دارد. ایرادات سیستم تعلیق، فرمان الکتریکی و سیستم ضد قفل ترمز هم با حرف C به معنای Chassis نشان داده می شود. آخرین گروه کدها نیز مربوط به واحدهای الکترونیکی شبکه محلی دستگاه کنترل و رابط سیم کشی است که با حرف U شروع می شوند.
دسته بندی کدهای خطای دیاگ ماشین
کدهای خطای دیاگ ماشین به طور کلی در دو دسته قرار می گیرند:
دسته اول کدهای جامعی هستند که رقم دوم آن ها عدد صفر است. این کدها میان تمام برندهای خودروسازی مشترک بوده و مربوط به ایرادات سیستم آلایندگی ماشین می شوند.
دسته دوم اما کدهای پیشرفته و مخصوصی هستند که رقم دوم آن ها عدد 1 می باشد. این کدها در هر برند خودروسازی اختصاصی طراحی می شود.
نحوه ثبت کدهای خطای چراغ چک در کامپیوتر خودرو
در صورتی که هر گونه ایرادی در بخش های مختلف ماشین نظیر سیستم آلایندگی هوا از قبیل کنترل آلاینده های تبخیری، سیستم جرقه زنی و سوخت رسانی، احتراق موتور، کاتالیزور، سوپاپ EGR، سیستم تهویه، محفظه میل لنگ و … رخ دهد، سامانه OBD II اقدام به ثبت کد مخصوص آن ایراد در کامپیوتر خودرو می کند. پس از ثبت هر یک از این کدها، چراغ چک ماشین روشن خواهد شد.
رابطه روشن شدن چراغ چک و لرزش خودرو چیست؟
گاهی پس از روشن شدن چراغ چک شاهد لرزش در خودرو هم خواهیم بود. این ماجرا می تواند با عامل روشن شدن چراغ check در ارتباط باشد. به طور مثال اگر خراب شدن وایر ها و یا از کار افتادن سنسور هوای ورودی ماشین دلیل روشن شدن این چراغ باشند، به احتمال زیاد در پی آن خودرو نیز دچار لرزش خواهد شد.
چرا با روشن شدن چراغ چک، ماشین دچار افت شتاب می شود؟
در برخی مواقع افت شتاب ماشین را به صورت همزمان با روشن شدن چراغ چک تجربه می کنیم. علت این امر می تواند ناشی از خراب شدن مبدل کاتالیزور، کارکرد نادرست سنسور هوا، خرابی سنسور گاز و یا بروز مشکل در وایرها باشد. در چنین شرایطی علاوه بر هشدار چراغ check، ماشین دچار افت شتاب شده و ریپ می زند.
روشن شدن چراغ چک هنگام کار با گاز خودرو
برخی از رانندگان از مشکل روشن شدن چراغ چک خودرو در زمان کار کردن با گاز شکایت دارند. آن ها معتقدند حتی با خاموش کردن چراغ check، زمانی که به روی حالت گاز می روند، دوباره چراغ روشن می شود. این مشکل می تواند به علت نصب نادرست سیستم دوگانه سوز در مراکز نامعتبر پیش آید.
در ماشین های انژکتوری باید هنگام دوگانه سوز کردن خودرو، در ECU آن هم اقداماتی انجام شود. حال اگر این کار به درستی انجام نشود، با بروز کوچکترین مشکلی در سیستم برقی CNG، شاهد روشن شدن چراغ چک خواهیم بود. در این زمان پمپ بنزین قطع نشده و همزمان با گاز، انژکتور هم شروع به پاشش بنزین در محفظه احتراق می کند. در نتیجه کامپیوتر ماشین خطا اعلام خواهد کرد.
سخن پایانی
بروز برخی مشکلات در خودرو و در پی آن روشن شدن چراغ چک ماشین موجب نگرانی رانندگان می شود. از این رو اطلاع داشتن از علل شایع این اتفاق و راهکارهای رفع آن تا حدودی می تواند از این نگرانی بکاهد. اگر شما هم دلیل دیگری برای روشن شدن این چراغ می شناسید، آن را با ما در میان بگذارید تا کمکی برای دیگر رانندگان باشد.
سوالات متداول💡