کم آب شدن رادیاتور به عنوان قلب سیستم خنک کننده ماشین یکی از مشکلات شایع در میان خودروها به شمار می‌آید. این اتفاق می‌تواند آسیب‌های جدی‌ای برای موتور ماشین و دیگر تجهیزات آن به همراه داشته باشد. از این رو نباید از کنار آن سرسری گذر کرد. در این مقاله از رادار تصمیم داریم علل کم شدن آب رادیاتور را مورد بحث و بررسی قرار دهیم. اگر شما هم با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنید، توصیه داریم ما را تا انتهای این مطلب همراهی نمایید!
علت كم شدن آب رادياتور چیست؟
اگر به هر دلیلی آب رادیاتور ماشین کم شود، مشکلات و خطرات جدی‌ای سر راه موتور خودرو و قطعات آن قرار خواهد گرفت. زیرا در این صورت موتور آنچنان که باید و شاید خنک نشده و حتی ممکن است منجر به سوختن سرسیلندرها نیز شود. این اتفاق می‌تواند هزینه‌های سنگین و گزافی برای تعمیر و تعویض سرسیلندرها بر دوشتان بگذارد. شاید دانستن دلایل کم شدن آب رادیاتور راهی برای تشخیص زودهنگام این مشکل بوده و بتواند در هزینه‌های تعمیر خودرو صرفه‌جویی نماید.
مهمترین دلایل کم شدن آب رادیاتور
مهمترین دلایل کم شدن آب رادیاتور عبارتند از:
- خراب شدن قطعات رادیاتور یکی از اصلی‌ترین دلایل کم کردن آب رادیاتور است. معیوب شدن و از کار افتادن فن رادیاتور، سوراخ بودن بدنه آن، خرابی واتر پمپ، خراب شدن قمقمه رادیاتور، گیرکردن ترموستات و … از جمله رایج‌ترین مشکلات قطعات رادیاتور هستند که منجر به نشت آب و کاهش سطح آن خواهند شد.
- فرسودگی، زنگ زدگی و رسوب گرفتن شلنگ های رادیاتور یکی دیگر از دلایل کم شدن آب آن است که در اثر گذشت زمان رخ می‌دهد.
- درب منبع رادیاتور از دو سوپاپ فشار و خلا تشکیل شده است. وظیفه این سوپاپ‌ها ممانعت از تبخیر آب داخل رادیاتور است. اگر به هر دلیلی این سوپاپ‌ها یا درب منبع خراب شوند، سطح آب داخلی به طور محسوسی کاهش خواهد یافت.
- ترک خوردن بلاک سیلندر یا دفرمه شدن سرسیلندر یکی از مشکلات بزرگی است که معمولا در اثر داغ شدن موتور رخ می‌دهد. این اتفاق می‌تواند منجر به کم شدن آب رادیاتور شود.
- نشتی آب از لوله و اتصالات رادیاتور، هواگیری نکردن آن، نشت آب از بخاری و عدم استفاده از ضدیخ نیز می‌تواند موجب کاهش سطح آب رادیاتور شود.
کم شدن آب رادیاتور تا چه اندازه طبیعی است؟
زمان مناسب جهت بازدید مخزن آب رادیاتور چه وقت است؟
علائم کم شدن آب رادیاتور خودرو چیست؟
همان طور که گفتیم کم شدن آب رادیاتور در طول زمان و پس از گذشت یک ماه، به اندازه نیمی از سطح مخزن، طبیعی است. اما گاهی این مقدار از حد مجاز بیشتر بوده و مشکلاتی در خودرو ایجاد می‌کند. برای اطلاع یافتن از کاهش سطح آب رادیاتور بیش از اندازه مجاز، نشانه‌هایی وجود دارد. اولین نشانه روشن شدن چراغ چک آب رادیاتور و بالا رفتن دمای آب است. این چراغ بر روی صفحه جلو داشبورد قرار گرفته و میزان افزایش دما را به شما نشان می‌دهد. در صورتی که دما از حد مشخصی بالاتر رود، احتمال کاهش سطح آب در رادیاتور وجود داشته و باید خودرو را به سرعت خاموش کنید.
دومین نشانه جهت اطلاع یافتن از کم کردن آب رادیاتور، مربوط به افزایش دما در موتور و به طبع آن داغ شدن بالای داشبورد می‌باشد. اگر حین رانندگی شاهد حرارت بالا از سوی داشبورد بودید، باید در کوتاهترین فرصت ماشین را خاموش نموده و از سطح آب رادیاتور اطلاع یابید. توجه داشته باشید که در این شرایط، باز کردن درب رادیاتور کاری خطرناک بوده و احتمال سوختگی وجود دارد.
علائم کم شدن آب خودرو به علت سوختن واشر سرسیلندر
در صورتی که کم شدن آب خودرو به دلیل سوختن واشر سرسیلندر رخ دهد، شمع‌های ماشین خیس شده و شاهد ریپ زدن موتور خواهیم بود. علاوه بر این مقداری روغن درون رادیاتور به چشم خواهد خورد که معمولا ظاهری شبیه گل و لای دارد.
کم شدن آب رادیاتور چه خطراتی در پی دارد؟
رادیاتور به عنوان اصلی‌ترین بخش در سیستم خنک کردن موتور ماشین شناخته می‌شود. بنابراین کم شدن آب رادیاتور به هر دلیلی که باشد، خطرات و آسیب‌های جدی‌ای برای موتور و قطعات آن به همراه خواهد آورد. از جمله این آسیب‌ها می‌توان به سوختن واشر سرسیلندر، سوختن موتور و گیرپاژ کردن پیستون‌ها اشاره نمود. بدیهی است هزینه‌های تعمیر ناشی از سوختن موتور و سیلندرها بسیار گزاف است. از این رو در اولین اقدام باید به رادیاتور آب اضافه کرده و مانع از داغ شدن موتور شویم. سپس در مرحله بعد به سراغ یافتن علت نشتی آب رادیاتور رفته و در پی تعمیر و حل مشکل برآیید. در ادامه به طور کامل به بررسی عواقب کم شدن آب رادیاتور می‌پردازیم:
1. داغ شدن موتور: بدترین کابوس ماشین
موتور خودرو شما مانند کوره بی وقفه کار کرده و گرمای زیادی تولید می‌کند. حال آب رادیاتور، مانند یک ابرقهرمان در لباس مبدل، این گرما را به خوبی جذب کرده و از طریق فن‌ها آن را خنک می‌کند. اگر مایع درون رادیاتور به هر دلیلی کمتر از حد معمول باشد؛ این گرما، کنترل نشده و ممکن است به اجزای داخلی موتور آسیب بزند. در این شرایط اجزای فلزی تغییر شکل می‌دهند، پیستون‌ها در هم قفل شده و واشرها تحت فشار شدید می‌ترکند. این اتفاق که به داغ شدن موتور معروف است، اولین و ویرانگرترین نتیجه کم شدن آب رادیاتور است.
2. فراتر از ذوب شدن موتور: اثر دومینو تخریب
گرم شدن بیش از حد موتور و در نتیجه آن ذوب شدن اجزای داخلی، یک اثر دومینو مخرب را در عملکرد ماشین ایجاد می‌کند:
- سرسیلندر ترک خورده: گرمای شدید می‌تواند ترک‌های ریزی در سرسیلندر موتور ایجاد کند که منجر به نشتی مایع خنک کننده و حتی آلودگی روغن می‌شود.
- پیستون‌های در هم قفل شده: داغ شدن موتور منجر به گیر کردن پیستون‌های داخل سیلندر در یک‌دیگر می‌شود. در نتیجه موتور متوقف شده و نیاز به تعمیرات اساسی خواهد داشت.
- مشکلات گیربکس: گیربکس اتوماتیک به سیستم خنک کننده موتور متکی است؛ نادیده گرفتن سطح مایع خنک کننده می‌تواند منجر به گرم شدن بیش از حد و خرابی روغن گیربکس شود. در نتیجه دنده‌ها به سختی جا خورده و رانندگی با مشکل مواجه می‌شود.
- مرگ سیستم تهویه مطبوع: سیستم تهویه مطبوع از خنک کننده موتور استفاده می‌کند. بنابراین کم شدن آب رادیاتور به معنای اختلال عملکرد در سیستم تهویه مطبوع می‌شود.
3. مخاطرات ایمنی: وقتی دود از کاپوت شما بلند می‌شود!
کم شدن آب رادیاتور تنها مشکلات فنی در ماشین را به دنبال ندارد. بلکه می‌تواند باعث ایجاد مخاطرات ایمنی برای راننده و سرنشینان خودرو شود:
- خطر خرابی خودرو: گرم شدن بیش از حد موتور باعث خاموش شدن ناگهانی خودرو شده و شما را در جاده رها می‌کند.
- خطر آتش سوزی: در موارد شدید، کم شدن آب رادیاتور و گرمای شدید می‌تواند منجر به آتش سوزی ماشین شود. این اتفاق قطعا برای شما و وسایل نقلیه مجاور خطرناک است.
- کاهش دید: بخاری که هنگام داغ شدن موتور از کاپوت شما بیرون می‌آید، می‌تواند دید شما را مختل کرده و خطر تصادف را افزایش دهد.
پیشگیری از کم شدن آب رادیاتور: محافظت از رگ‌های حیاتی خودرو!
آب رادیاتور در خودرو حکم خون در بدن را دارد. این مایع حیاتی مسئول حفظ دمای موتور در سطح مطلوب بوده و مانع از جوش آوردن و آسیب‌های ناشی از آن می‌شود. اما همانطور که می‌دانید کاهش سطح مایعات حیاتی در بدن خودمان می‌تواند مشکلات جدی به همراه داشته باشد. کم شدن آب رادیاتور نیز می‌تواند برای موتور خودرو عواقب ناخوشایندی به وجود آورد. خبر خوب این است که با رعایت چند نکته ساده می‌توانید از این اتفاق ناخوشایند جلوگیری کرده و با خیال راحت رانندگی کنید:
1. بررسی منظم سطح آب رادیاتور
اولین و مهمترین اقدام پیشگیرانه، چک کردن منظم سطح آب رادیاتور است. توصیه می‌شود هر هفته یک بار و بخصوص قبل از سفرهای طولانی، درب مخزن آب رادیاتور را باز کرده و سطح مایع را بررسی کنید. سطح آب باید بین نشانه‌های حداقل و حداکثر روی مخزن قرار گرفته باشد. هرگونه کاهش قابل توجهی در سطح آب می‌تواند نشانه مشکل باشد و نیاز به بررسی بیشتر دارد.
برای بررسی سطح آب، موتور خودرو باید حداقل به مدت 15 دقیقه خنک شده باشد. هرگز درب مخزن آب رادیاتور را زمانی که موتور داغ است باز نکنید، زیرا خطر فشار بخار و پاشیدن مایع داغ وجود دارد.
2. استفاده از مایع رادیاتور مرغوب
درست همانطور که برای نوشیدن از آب سالم استفاده می‌کنیم، برای رادیاتور خودرو نیز باید از مایع خنک کننده مناسب استفاده کنیم. آب معمولی حاوی املاحاتی است که می‌تواند به رادیاتور و اجزای سیستم خنک کننده آسیب برساند و منجر به خوردگی، گرفتگی و کاهش کارایی شود. بنابراین، استفاده از آب رادیاتور با کیفیت که حاوی ضد یخ و ضد جوش مناسب برای فصل باشد، ضروری است.
با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه خود، نوع مناسب آب رادیاتور را انتخاب کنید. برخی از آب رادیاتورها تا دمای انجماد محافظت می‌کنند، در حالی که برخی دیگر برای مناطق گرمسیری مناسب هستند.
3. توجه به نشتی های اطراف خودرو
سیستم خنک کننده خودرو از شبکه‌ای از لوله‌ها و اتصالات تشکیل شده است. با گذشت زمان، فرسودگی، زنگ زدگی و یا آسیب‌های جزئی می‌تواند منجر به نشتی‌های پنهان در این اتصالات شود. این نشتی‌ها به تدریج باعث کم شدن آب رادیاتور می‌شوند. بنابراین، به طور مرتب لوله‌ها و اتصالات سیستم خنک کننده را از نظر هرگونه لکه، رطوبت یا تغییر شکل بررسی کنید. استفاده از چراغ قوه برای بررسی قسمت‌های زیر کاپوت و نقاط کور می‌تواند به شناسایی زودهنگام نشتی‌ها کمک کند.
4. استفاده از فن خنک کننده سالم
فن خنک کننده نقش اساسی در خنک نگه داشتن موتور و حفظ سطح آب رادیاتور دارد. به طور معمول، فن به صورت خودکار با افزایش دمای موتور روشن می‌شود و هوای خنک را به سمت رادیاتور هدایت می‌کند. خرابی فن یا سنسورهای دمای مرتبط می‌تواند از عملکرد صحیح آن جلوگیری کرده و به جوش آوردن موتور و بخار شدن آب رادیاتور منجر شود.
به صدای کارکرد فن خودرو گوش دهید. هرگونه صدای غیرعادی مانند لرزش یا جیغ می‌تواند نشانه‌ای از خرابی فن باشد. همچنین، به طور مرتب وضعیت فیزیکی و اتصالات فن را بررسی کنید.
5. رسوب زدایی اتصالات رادیاتور
با گذشت زمان، رسوبات و جرم می‌توانند در داخل رادیاتور و لوله‌های سیستم خنک کننده انباشته شوند. این رسوبات جریان مایع خنک کننده را کاهش داده و باعث کم شدن آب رادیاتور در اطراف موتور می‌شوند. بنابراین، رسوب زدایی سیستم خنک کننده به صورت دوره ای (معمولاً هر دو سال یک بار) توصیه می‌شود.
چطور مشکل کم شدن آب رادیاتور را رفع کنیم؟
اغلب افراد از آب شهری برای رادیاتور استفاده می‌کنند. مشکل اینجاست که آب شهری به لحاظ سختی، فراتر از حد استاندارد است. از این رو املاح و نمک موجود در آب، در اثر فشار و دمای بالای موتور، رسوب کرده و به دیواره‌های رادیاتور می‌چسبند. این پدیده در طولانی مدت موجب خوردگی و پوسیدگی دیواره‌ها شده و در نهایت نشتی آب و گرفتگی مسیر جریان آب را در پی خواهد داشت. در نتیجه شاهد پدیده کم شدن آب رادیاتور خواهید بود. برای رفع این مشکل بهترین کار استفاده از آب مقطر برای رادیاتور می‌باشد. البته توصیه می‌شود آب مقطر را به تنهایی در رادیاتور نریزید. بلکه همراه آن از محلول ضدیخ و ضد جوش نیز استفاده کنید. این محلول در روزهای سرد سال، مانع از یخ زدن آب رادیاتور شده و در روزهای گرم نیز مانع از جوش آمدن آب خواهد شد. علاوه بر این‌ها قابلیت رسوب زدایی و جلوگیری از زنگ‌زدگی نیز دارد. برای رسیدن به نتیجه بهتر، باید ترکیبی از آب مقطر و محلول ضدیخ و ضد جوش را با نسبت 75 به 25 درون رادیاتور بریزیرد.
در کنار تمام این موارد کارشناسان توصیه می‌کنند هر ساله یکبار آب رادیاتور را به طور کامل تخلیه نموده و مجدد آن را با آب مقطر و ضد یخ و ضد جوش جدید پر کنید. این کار از آسیب‌های احتمالی تا حد زیادی پیشگیری خواهد نمود.
عوض نکردن آب رادیاتور خودرو چه تأثیری بر روی خودرو می‌گذارد؟
جهت بالا بردن طول عمر رادیاتور و دیگر قطعات سیستم خنک کننده ماشین بهتر است هر ساله یکبار آب رادیاتور را به طور کامل تخلیه نموده و با آب جدید جایگزین کنید. عده‌ای معتقدند که هیچ‌گاه نباید آب اولیه رادیاتور تخلیه شده و همواره باید آب فابریک آن را حفظ کرد. این یک باور غلط است که پس از مدتی هزینه‌های هنگفتی جهت تعمیر رادیاتور و قطعات آن از جمله پمپ آب، مسیرهای حرکت آب و مشکلات ناشی از گرم کردن و جوش آوردن ماشین بر دوش این افراد سنگینی خواهد نمود.
برای رادیاتور از چه آبی استفاده کنیم؟
همانطور که پیش از این گفتیم استفاده از آب شهری در رادیاتور موجب رسوب و خوردگی دیواره‌ها می‌شود. از این رو بهترین ترکیب برای پر کردن رادیاتور، استفاده از آب مقطر حدود 75 درصد و محلول ضدجوش و ضدیخ حدود 25 درصد می‌باشد. لازم به ذکر است که در صورت عدم دسترسی به آب مقطر، می‌توانید از آب جوشیده سرد شده کمک بگیرید.
چگونه به رادیاتور آب اضافه کنیم؟
در صورتی که خودرو داغ کرده و احساس کمبود آب در رادیاتور را دارید، باید در اولین فرصت ماشین را خاموش نموده و در جایی صاف و امن پارک کنید. سپس کمی صبر کنید تا دمای موتور و آب رادیاتور پایین آید. حداقل زمان لازم برای کاهش دمای آب یک ساعت است. پس از گذشت این زمان، به آرامی و با احتیاط درب رادیاتور را باز نموده و سطح آب آن را چک کنید. در صورت کم شدن آب رادیاتور بهتر است به آن آبی با ترکیب گفته شده، اضافه نمایید.
علت پس زدن آب رادیاتور چیست؟
اگر خودرو شما پس از خاموش شدن، شروع به پس زدن آب رادیاتور نموده و حالاتی شبیه به جوش آوردن نشان می‌دهد، به احتمال زیاد واشر سرسیلندر نیم سوز شده است. زیرا زمانی که واشر سرسیلندر می‌سوزد، ماشین دچار جوش آوردن کاذب در رادیاتور شده و دلیل آن نشت آب به پیستون‌ها، مخلوط شدن آب با روغن و گرمای بیش از حد موتور است. در این شرایط باید به تعمیرکار مراجعه نموده و برای تعمیر واشر سرسیلندر اقدام کنید.
علت سرریز شدن آب رادیاتور چیست؟
گاهی در خودروهای قدیمی آب سرریز شده و شاهد مشکل کم شدن آب رادیاتور هستیم. دلیل این اتفاق می‌تواند در گرو ریختن آب بیش از اندازه مجاز درون مخزن رادیاتور باشد. اما در ماشین‌های امروزی به دلیل وجود منبع انبساط این مشکل رخ نمی‌دهد. زیرا آب اضافی بلافاصله وارد مخزن دیگری شده و در آن ذخیره می‌شود. علاوه بر این‌ها در صورتی که درب رادیاتور را به طور کامل محکم نبندید، احتمال نشت آب به بیرون و سرریز شدنش وجود خواهد داشت.
کم شدن آب رادیاتور در زمستان چه علتی دارد؟
در فصل زمستان مشکلات زیادی به سبب یخ زدگی برای خودرو رخ می‌دهد. یکی از این مشکلات سوختن فیوز فن رادیاتور در اثر یخ زدن پروانه می‌باشد. سوختن فیوز و از کار افتادن پروانه موجب جوش آوردن ماشین و داغ شدن بیش از حد آن شده و در نتیجه آن شاهد کم شدن آب رادیاتور خواهیم بود.
سخن پایانی
در این مقاله در رابطه با رادیاتور به عنوان قلب تپنده سیستم خنک کننده ماشین و علل کم آب شدن آن صحبت نمودیم. آموختیم کم کردن آب رادیاتور می‌تواند چه مشکلاتی برای خودرو ایجاد نموده و چه هزینه‌های گزافی بر دوشمان بگذارد. حال سوال اینجاست که چند درصد از مشکلات جوش آوردن ماشین و هزینه‌های ناشی از آن در گرو بی توجهی نسبت به سطح آب رادیاتور است؟
سوالات متداول💡
ناشناس
من یه خودروپژوپارس مدل۹۱ دارم باموتورxu7که برای یک مسیرچهارساعته میخوام برم آب رادیاتورروچک میکنم اگه کم داشت کمی آب بهش اضافه میکنم ولیکن درانتهای مسیردرب رادیاتورروبازمیکنم. میبینم یکلیتراب کم کرده درحالیکه نشتی نداره همه جاشونگاه کردم مثلااین توفصل زمستان
فرهاد نوری
بی نهایت سپاس 🙏
ناشناس
ممنونم ازراهنمایتون
ناشناس
سلام، ممنون از راهنمایی شما🙏🙏🙏
ناشناس
با سلام و عرض خدا قوت، از مهندسین محترم، از بابت، راهنمایی و آموزش سپاسگزاریم.
هادی کاشیکاری
بسیار عالی
ناشناس
سلام ممنون از راهنمایی هاوراهکارهای عالی