هواگیری رادیاتور ماشین لازم است هر چند وقت یک‌بار، به جهت بهبود عملکرد رادیاتور انجام شود. زیرا گاهی ورود هوا به این قطعه موجب اختلال در کارایی آن شده و برای خودرو مشکل به وجود می‌آورد. این مقاله از رادار به بررسی علل گرفتن هوای رادیاتور و روش‌های انجام این کار می‌پردازد.
رادیاتور خودرو چه وظیفه‌ای دارد؟
رادیاتور خودرو حکم مخزن آبی را دارد که از داغ شدن بیش از حد موتور جلوگیری می‌کند. موتور ماشین به سبب احتراق‌های مداوم برای به حرکت در آوردن چرخ‌ها با مشکل افزایش دما مواجه است. اگر این دما به موقع متعادل‌سازی نشود، قطعات داخلی موتور تاب برداشته و اصطلاحا گیرپاژ می‌کنند. اینجاست که رادیاتور شروع به کار نموده و به کمک لوله‌های حاوی آب، دمای موتور را کاهش می‌دهد.
هواگیری رادیاتور خودرو
گاهی هنگام وارد کردن آب به رادیاتور، مقداری هوا نیز وارد مخزن می‌شود. وجود این هوا در لوله‌ها و شلنگ‌های انتقال آب، مانع از خنک نمودن صحیح و یکنواخت قطعات موتور می‌گردد. در نتیجه دمای موتور بالا و بالاتر رفته و قطعات آن آسیب‌های جدی خواهند دید. از این رو لازم است هر از گاهی رادیاتور را هواگیری نموده و از خروج هوای اضافه اطمینان حاصل نمود.
علت هواگیری رادیاتور ماشین چیست؟
همان‌طور که گفتیم رادیاتور موظف به خنک‌سازی موتور خودرو بوده و باید گرمای آن را به محیط بیرونی انتقال دهد. این کار به وسیله جریان یافتن آب در لوله‌ها و شلنگ‌های اطراف موتور صورت می‌پذیرد. آب به خوبی از پس این انتقال گرما برمی‌آید، اما وجود هوا در لوله‌های رادیاتور مانع این کار خواهد شد. زیرا هوا، انتقال دهنده خوبی برای حرارت نبوده و موجب جوش آوردن ماشین خواهد شد. در چنین شرایطی دمای موتور هر لحظه بالاتر رفته و در نهایت منجر به مشکلات جدی در قطعات داخلی آن خواهد شد. به همین سبب باید در فواصل زمانی مشخص نسبت به هواگیری رادیاتور ماشین اقدام نمود.
چه عواملی در هوا گرفتن رادیاتور ماشین موثر هستند؟
از جمله عوامل موثر در هوا گرفتن رادیاتور ماشین می‌توان موارد زیر را نام برد:
- خراب شدن سیستم خنک کننده
- کاهش سطح آب رادیاتور و بخار شدن آن به طور غیر معمول
- نشت آب از درب رادیاتور و بخش‌های مختلف آن
- باز کردن درب رادیاتور هنگام داغ بودن ماشین
- پاره شدن لوله‌ها و شلنگ‌های حامل آب
- سوختن واشر سرسیلندر
علائم هوا گرفتن رادیاتور خودرو کدام‌اند؟
وجود هوا در رادیاتور مانع از گردش صحیح مخلوط آب و ضدیخ در اطراف موتور خواهد شد. اما سوال اینجاست که چطور متوجه نیاز رادیاتور ماشین به هواگیری شویم ؟
وجود چند نشانه حاکی از نیاز رادیاتور ماشین به هواگیری است که عبارتند از:
- بالا رفتن غیر عادل عدد دماسنج ماشین بدون دلیل
- جوشیدن مایعات درون رادیاتور و بیرون زدن آن‌ها
- استشمام بوی عجیب در اطراف موتور (به خصوص بوی شیرین که ناشی از سوختن یا نشت ضدیخ است.)
به طور کلی بهتر است پس از هربار تعمیر یا تعویض یکی از قطعات سیستم خنک‌کننده، آن را هواگیری نمایید.
زمان مناسب هواگیری رادیاتور خودرو چه وقت است؟
به طور معمول خودرویی که جوش آورده و آب و ضدیخ از آن خارج شده، نیاز به هواگیری دارد. این در حالی است که اغلب افراد تصور می‌کنند تنها با افزودن آب به رادیاتور مشکل برطرف خواهد شد. اما در چنین شرایطی مجدد شاهد جوش آوردن خودرو و عدم حل مشکل خواهیم بود.
همچنین اگر یکی از قطعات رادیاتور دچار ایراد شده و مجبور به تعمیر یا تعویض آن شویم، باید مجددا اقدام به هواگیری رادیاتور ماشین نماییم.
چند نکته مهم پیش از هواگیری رادیاتور ماشین
- باد کردن شلنگ‌های آب ناشی از سوختن واشر سرسیلندر بوده و باید آن را تعویض کرد.
- هواگرفتن رادیاتور بدون باد کردن شلنگ‌های آب به سبب وجود نشتی در اتصالات سیستم خنک‌کننده خودرو رخ می‌دهد.
- پس از هواگیری رادایاتور ماشین لازم است مجددا به مخرن مایع خنک‌کننده اضافه نمایید.
روش‌های هواگیری رادیاتور ماشین
برای هواگیری رادیاتور ماشین باید با توجه به مدل آن و سبک سیستم خنک‌کننده آن پیش برویم. به همین منظور در ادامه روش‌ها و حالات مختلف هواگیری رادیاتور خودرو را بیان نموده‌ایم:
1- نحوه هواگیری رادیاتور ماشین دارای پیچ هواگیری
برای شروع هواگیری رادیاتور ماشین باید موتور خاموش و کاملا سرد شده باشد. زیرا داغ بودن آن موجب داغ شدن لوله‌های رادیاتور شده و احتمال سوختگی وجود دارد. همچنین اگر موتور روشن باشد، به دلیل فعالیت واتر پمپ، باز کردن پیچ هواگیری منجر به خروج آب از لوله‌ها خواهد شد.
حال باید پیچ هواگیری را بر روی لوله رابط میان رادیاتور و موتور پیدا نموده و آن را باز نمود. سپس مقداری آب جوشیده و فاقد املاح را درون مخزن سیستم خنک‌کننده بریزید. در این زمان مقداری از آب درون رادیاتور و لوله‌های آن از طریق پیچ هواگیری خارج خواهد شد.
همان‌طور که می‌دانید هوای درون لوله‌های رادیاتور به طور یکپارچه از آن خارج نخواهد شد. به همین دلیل ریختن آب درون مخزن را باید تا زمانی ادامه داد که آب به صورت یک‌دست و با نظم کافی از پیچ هواگیری رادیاتور ماشین خارج شود.
در نهایت پیچ خواگیری را بسته و دریچه ورودی مخزن رادیاتور را هم به صورت صحیح روی آن قرار دهید.
2- نحوه هواگیری رادیاتور ماشین به کمک دو جک
گاهی با روش قبل هواگیری رادیاتور ماشین به طور کامل انجام نمی‌شود. در این مواقع بهتر است از دو روش دو جک کمک گرفته تا از هواگیری صحیح آن اطمینان حاصل نمایید.
در این روش ابتدا باید خودرو را به روی یک سطح هموار پارک نموده و منتظر بمانید تا موتور و رادیاتور به طور کامل خنک شوند. سپس با جک کف، جلوی ماشین را بالا بیاورید تا گردن رادیاتور نسبت به موتور بالاتر قرار گیرد. حال با جک پایه خودرو را در هر دو طرف محکم نمایید. بهتر است چرخ‌های عقب را هم با چند بلوک مسدود نموده و ترمز دستی را هم بالا بکشید.
حال به سراغ رادیاتور رفته و درپوش آن را بردارید. سپس موتور را روشن نموده و بخاری خودرو را هم در حالت روشن قرار دهید. اندکی صبر کنید تا موتور کاملا گرم شود.
زمانی که موتور به دمای مناسب کار برسد، جریان مایع خنک‌کننده درون گردن رادیاتور مشاهده خواهد شد. پس از چند ثانیه هوای درون سیستم به سمت بیرون هدایت می‌شود. پس از این زمان می‌توانید موتور را خاموش کنید.
در نهایت کمی صبر کنید تا موتور خنک شده و درپوش رادیاتور را تعویض کرده و پایه‌های جک را بردارید. اگر لازم بود در پایان کار کمی مایع خنک‌کننده به رادیاتور اضافه کنید.
3- نحوه هواگیری رادیاتور خودرو بدون پیچ هواگیری
برخی خودروها فاقد پیچ هواگیری رادیاتور هستند. در این مدل ماشین‌ها روش کار به صورت زیر است:
ابتدا از خنک بودن موتور و رادیاتور اطمینان کسب کنید. سپس درپوش رادیاتور را برداشته و آن را با ترکیب 50 به 50 آب مقطر و ضدیخ تا پایین گردن پر نمایید. سپس درپوش رادیاتور را قرار داده و موتور را روشن کنید. بخاری را نیز در بالاترین حالت خود بگذارید. کمی منتظر بمانید تا دمای موتور به اندازه کافی بالا برود. در این هنگام شلنگ سیستم خنک‌کننده اندکی داغ خواهد شد.
زمانی که بخاری شروع به انتشار هوای گرم در محیط نمود، به معنای جریان یافتن مایع خنک‌کننده در لوله‌ها است. در این هنگام هواگیری رادیاتور ماشین به خوبی انجام شده است. حال باید بخاری و موتور را خاموش نموده و منتظر بمانید تا خنک شوند.
در نهایت اگر لازم بود مقداری مایع خنک‌کننده به رادیاتور اضافه نمایید. درپوش را تعویض کرده و مجددا موتور را روشن کنید تا به دمای نرمال برسد. در نهایت نحوه عملکرد رادیاتور را بررسی کنید تا از درستی آن اطمینان یابید.
4- نحوه هواگیری ماشین‌های بدون درب رادیاتور
برخی از ماشین‌های امروزی فاقد درب رادیاتور هستند. در این خودروها روش هواگیری به صورت زیر است:
- ابتدا گیربکس را در حالت دستی یا اتوماتیک تنظیم نمایید.
- سپس ترمز اضطراری را تنظیم کنید.
- هود را باز نموده و مخزن را با مخلوط ضدسخ و آب مقطر با نسبت 50 به 50 پر نمایید.
- حال درپوش مخزن را تعویض نموده و موتور را روشن کنید.
- بخاری خودرو را در حالت MAX گذاشته و اجازه دهید سیستم خنک کننده شروع به کار کند.
- در فواصل زمانی 10 تا 15 ثانیه، دور موتور را به 2000 برسانید تا حباب‌های هوای درون رادیاتور از بین برود.
- در نهایت موتور را خاموش نموده و پس از خنک شدن، مجددا مخلوط ضدیخ و آب مقطر به رادیاتور بیافزایید. (در صورت نیاز)
رادیاتور چه خودروهایی به هواگیری نیاز دارد؟
در واقع هر گاه آب درون رادیاتور ماشین را تخلیه نموده و مجددا آن را پر کنید، باید عملیات هواگیری را هم انجام دهید. اما این کار بسته به نوع خودرو متفاوت خواهد بود. در ماشین‌هایی که فاقد پیچ هواگیری هستند، معمولا یک سوراخ ریز در بدنه ترموستات وجود دارد. این سوراخ با یک گوی فلزی (همچون شیر اتوماتیک هواگیری) مهار می‌شود. این سوراخ همچون پیچ هواگیری اتومات عمل می‌کند و زمانی که آب به سطح آن می‌رسد، گوی فلزی مسیر عبور هوا را مسدود می‌کند. به این ترتیب هنگام اضافه کردن آب باید کمی منتظر ماند تا سطح آب به آرامی پایین برود. این کار را باید تا زمانی که سطح آب ثابت شود، ادامه داد. اما در خودروهای دارای پیچ هواگیری باید به صورت اصولی و مطابق روش‌هایی که معرفی کردیم، کار هواگیری رادیاتور را انجام داد.
هوا گرفتن رادیاتور پس از تعمیر خودرو
اگر هر یک از قطعات سیستم خنک کننده ماشین دچار آسیب شده و نیاز به تعمیر داشته باشند، قطعا تمام یا بخشی از آب رادیاتور در زمان تعمیر تخلیه خواهد شد. در این شرایط سطح آب پایین آمده و جای خود را به هوا می‌دهد. بنابراین لازم است پس از تعمیر خودرو، رادیاتور آن را هواگیری نمود.
سخن پایانی
رادیاتور یکی از بخش‌های بسیار مهم در ماشین است و نباید از کنار مشکلات آن به آسانی عبور کرد. چه بسا نادیده گرفتن آن‌ها منجر به آسیب‌های شدید در موتور خودرو شده و هزینه‌های زیادی روی دستتان بگذارد. از این رو باید مراقبت‌های آن را به درستی انجام داد. هواگیری رادیاتور یکی از کارهایی است که پس از هر بار تخلیه آن باید کاملا اصولی انجام شود.
آیا تابحال آب رادیاتور ماشینتان را تخلیه کردید؟ پس از پر کردن مجدد مخزن رادیات، هواگیری آن را چطور انجام دادید؟