شنیدن صدای غیرعادی از ماشین می‌تواند موجب نگرانی در رانندگان شود. چرا که به واسطه راندن خودرو در زمان‌ها طولانی، به خوبی با صدای موتور و دیگر قطعات ماشین آشنا هستند. در نتیجه کوچکترین صدای اضافی یا نامتعارف را شناسایی می‌کنند. حتما می‌دانید که شنیدن صدایی غیرعادی از خودرو، نشانه‌ای از وجود مشکل در سیستم است. به همین منظور تصمیم گرفتیم انواع صداهای ماشین را مورد بررسی قرار داده و علل بروز آن‌ها را بیان کنیم. با ما همراه باشید!
۱- صدای ناله در زمان پیچاندن فرمان خودرو
گاهی هنگام پیچاندن فرمان خودرو پارک شده اما روشن، صدایی شبیه به ناله به گوش می‌رسد. این صدا معمولا در اثر کاهش سطح مایع هیدرولیک فرمان ایجاد می‌شود. بنابراین با اضافه نمودن مایع هیدرولیک به آسانی این مشکل برطرف خواهد شد. البته بهتر است پیش از اضافه کردن مایع جدید، از باقی بودن تاریخ انقضا مایع قدیمی و یا عدم وجود نشتی در سیستم اطمینان حاصل نمایید. برای این کار می‌توانید به مکانیکی مراجعه کنید.
2- صدای کلیک کلیک در زمان دور زدن
یکی دیگر از انواع صداهای ماشین، صدای کلیک کلیک در زمان دور زدن است. این صدا به معنای ایراد پیدا کردن پلوس خودرو است. در واقع خراب شدن سرپلوس یا میله آن منجر به صدای کلیک کلیک خواهد شد. در صورتی که هنگام چرخاندن فرمان به سمت راست، این صدا را می‌شنوید، ایراد مربوط به میله سمت راستی است. در غیر این صورت مشکل به میله سمت چپ مربوط خواهد بود. البته گاهی صدای کلیک کلیک می‌تواند در اثر شل شدن میله رابط چرخ و فرمان هم ایجاد شود. این مشکل بسیار خطرناک بوده و احتمال از دست رفتن کنترل خودرو هنگام رانندگی وجود دارد. از این رو باید در سریع‌ترین زمان ممکن ماشین را به یک تعمیرکار ماهر نشان دهید.
3- صدای جیغ مانند پس از روشن کردن ماشین
در صورتی که هنگام روشن کردن ماشین، صدایی شبیه به جیغ به گوشتان می‌رسد که پس از گرم شدن خودرو از بین می‌رود، احتمال مشکل از تسمه دینام است. اگر با وجود تعویض تسمه دینام همچنان مشکل پابرجا بود، احتمال فرسودگی تنسیونر وجود دارد. تنسیونر در واقع تنظیم‌کننده میزان کشیدگی تسمه دینام است. برای اطمینان می‌توانید هنگامی که موتور روشن است، روی تسمه دینام آب اسپری کنید. اگر با اسپری آب، صدای جیغ از بین رفت، مشکل مربوط به فرسودگی تسمه دینام است. در این زمان بهتر از ماشین را خاموش نموده و تسمه را از حیث پارگی، ترک و … بررسی نمایید.
۴- صداهایی که در زمان عبور از سرعت‌گیر می‌شنوید!
برخی رانندگان از شنیدن صداهایی نظیر صدایی شبیه بنگ، صدای ساییدگی، جیرجیر یا کلانک در زمان عور از سرعت‌گیر شکایت دارند. این صداها معمولا مربوط به مشکل در میل موج‌گیر یا بوش‌های دوسر آن می‌باشد. اغلب هنگام شنیدن این صداها، احساس سست بودن سیستم تعلیق را هم خواهید داشت. طوری که خودرو از نظرتان تعادل ندارد. در این مواقع توصیه می‌شود، میل موج‌گیر و بوش‌ها را به طور همزمان تعویض کنید.
در برخی مواقع شنیدن صداهای یاد شده هنگام عبور از دست‌انداز در اثر فرسودگی کمک فنر و اجزا بوش طبق یا قطعات استرات بار می‌باشد.
۵- صدایی شبیه خروج هوا از زیر داشبورد
صدای هیس مانند از زیر داشبورد در دو زمان مختلف به گوش می‌رسد:
- گاهی صدایی شبیه خروج هوا از زیر داشبورد در زمان فشردن یا رها کردن پدا ترمز می‌شنوید. این صدا معمولا چند ثانیه پس از خاموش کردن خودرو هم ادامه دارد. با این نشانه‌ها در میابیم ایراد مربوط به سیستم تقویت ترمز (بوستر) می‌باشد. ممکن است مهروموم بوستر شکسته یا فرسوده شده باشد. برای رفع این مشکل باید سیستم ترمز را تعمیر کنید.
- گاهی صدای هیس مانند (شبیه به خروج هوا) از زیر داشبورد، تنها در زمان روشن و خاموش کردن سیستم گرمایش/سرمایش شنیده می‌شود. البته ممکن است آن را تنها هنگام قرار دادن سیستم سرماش و گرمایش روی آخرین درجه بشنوید. این صدا می‌تواند ناشی از خرابی فن زیر داشبورد باشد.
6- صدای غیرعادی هنگام ترمز کردن
در صورتی که هنگام ترمز کردن صدای غیرعادی از ماشین به گوشتان می‌رسد، باید در سریع‌ترین زمان به تعمیرکار مراجعه کنید. این صداها معمولا ناشی از وجود مشکل در سیستم ترمز یا لنت‌های آن است. در نتیجه رانندگی پرخطری برایتان ایجاد می‌کند و این بسیار خطرناک است.
7- صدای تقه در زمان ترمزگیری
شنیدن صدای تقه در زمان ترمزگیری اغلب به سبب آسیب‌دیدگی یا از بین رفتن کالیپر ترمز و یا دیگر قسمت‌های آن است. در برخی مواقع نیز این صدا به سبب نصب نادرست سسیستم ترمز خواهد بود. قطعا حل این مشکل در دستان یک مکانیک حرفه‌ای است.
8- صدایی شبیه کشیده شدن دو فلز روی یک‌دیگر هنگام ترمزگیری
اگر در زمان ترمزگیری، صدایی شبیه کشیده شدن دو فلز روی یک‌دیگر می‌شنوید، بررسی لنت‌ها را باید در صدر لیست قرار دهید. زیرا در این شرایط با هر بار ترمز گرفتن، یکی از روتورها آسیب خواهد دید.
9- صدای سوت مانند از خودرو روشن
شنیدن صدای سوت مانند از خودروی روشن دو دلیل عمده دارد. اگر این صدا را از داخل ماشین می‌شنوید، احتمالا نوارهای آب‌بندی (عایق) خودرو خراب شده و نیاز به تعویض دارند. اما در صورتی که صدای صوت را از زیر کاپوت می‌شنوید، مشکل کمی جدی‌تر است. خراب شدن شیلنگ‌های سیستم خنک‌کننده موتور می‌تواند دلیل بروز این صدا باشد. این شیلنگ‌ها به واسطه دوام کمی که دارند و گردش مداوم مایع خنک‌کننده به دور موتور، معمولا دچار ترک شده و از کار می‌افتند. بنابراین باید آن‌ها را بررسی نموده و در صورت نیاز تعویض کنید.
گاهی اوقات صدای سوت مانند حتی پس از خاموش شدن خودرو نیز ادامه می‌یابد. در این مواقع باید به سراغ درپوش فشار رادیاتور بروید. زیرا شکستن مهروموم واشر لاستیکی آن و خروج هوا از رادیاتور می‌تواند منجر به ایجاد صدای سوت شود.
10- صدای تیک‌تیک از موتور روشن
گاهی ممکن است صدای تیک‌تیک یا کلیک از موتور روشن به گوش برسد. این صدا اغلب از سوی پیستون‌هاست. زمانی که سطح روغن موتور پایین بیاید، کارکرد پیستون ها با صدا همراه خواهد بود. برای حل مشکل در قدم اول باید سطح روغن درون مخزن را به کمک میله ژرفاسنج بررسی کنید. اگر سطح روغن پایین بود، مقداری به آن روغن اضافه کنید. اما در صورت پایین نبودن سطح روغن باید خودرویتان را به تعمیرکار نشان دهید.
11- صدای غیرعادی هنگام دور زدن
در صورتی که تنها هنگام دور زدن صدایی غیرعادی به گوشتان می‌رسد، ممکن است مشکل از کم بودن باد لاستیک‌ها و یا ساییده شدن آج آن‌ها باشد. اگر ایراد مربوط به چرخ‌ها نبود، بهتر است به سراغ بلبرینگ‌ها بروید. زیرا فرسوده بودن بلبرینگ‌ها و یا حتی بالانس نبودن چرخ‌ها می‌تواند عامل ایجاد صدا در زمان دور زدن باشد.
12- صدای یک یا چندبار کلیک و روشن نشدن ماشین
شنیدن صدای کلیک هنگام استارت زدن و روشن نشدن ماشین، تنها یک دلیل دارد و آن هم باتری است. زمانی که باتری خودرو تخلیه شده یا به اصطلاح خوابیده است، ماشین روشن نشده و صدایی شبیه به کلیک به گوش می‌رسد. حال ممکن است یک‌بار و یا چندبار صدای کلیک را بشنوید. در این زمان تنها راه‌کار تعویض باتری ماشین است.
13- صدای انفجار از اگزوز خودرو
اگزوز خودرو موظف است دود ناشی از احتراق درون موتور را به بیرون از ماشین منتقل کند. اگر لوله اگزوز فرسوده، زنگ‌زده و یا دارای نشتی باشد، احتمال شنیدن صدای انفجار از سوی آن دور از ذهن نیست. این صدای انفجار معمولا با بوی دود اگزوز احساس خواهد شد. در این مواقع باید اگزوز را بررسی نموده و در صورت نیاز تعویض کنید.
علت دیگری که برای شنیدن صدای انفجار از اگزوز می‌توان عنوان کرد، روغنی بودن بیش از اندازه مخلوط سوخت و هواست. البته این مشکل در اثر عملکرد ناقص و نادرست کاتالیزور نیز محتمل است.
14- صدای تق‌تق یا سیلی زدن از خودرو
شنیدن صدای تق‌تق یا سیلی زدن از قسمت پایینی خودرو معمولا در اثر خرابی یاتاقان متحرک یا یاتاقان اصلی است. این اتفاق را یاتاقان زدن می‌نامند.
گاهی نیز صدای سیلی زدن از قسمت مرکزی خودرو به گوش می‌رسد. این صدای ماشین در اثر خرابی رینگ پیستون و یا فرسودگی دیواره پیستون به وجود می‌آید.
در هر دو این حالات، باید پس از شنیدن صدای تق تق، بالافاصله ماشین را خاموش کنید. در غیر این صورت ممکن است خودرو بسوزد. بنابراین بهتر است برای مراجعه به تعمیرکار از یدک‌کش کمک بگیرید.
15- صدای هیس هیس یا جلزوولز زیر درب موتور
اگر صدای ماشین را شبیه به هیس هیس یا جلزوولز پس از خاموش کردن موتور تشخیص دادید، نشان از وجود نشتی خواهد بود. زیرا زمانی که مایع خنک‌کننده و یا روغن به روی قطعات داغ پیشرانه نظیر مانیفولد اگزوز نشت می‌کند، چنین صدایی به گوش می‌رسد. در صورت بی‌توجهی به این اتفاق، احتمال جوش آوردن موتور بسیار زیاد است. البته گاهی نیز صدای هیس هیس به سبب نشتی در لوله مکش (وکیوم) است. این مشکل معمولا با بالا رفتن مصرف سوخت همراه خواهد بود.
16- صدای چلپ چلپ از ماشین
صدای چلپ چلپ از ماشین معمولا مربوط به خرابی فن‌ها و یا پاره شدن تسمه‌ها می‌باشد. بنابراین برای حل مشکل لازم است فن‌های خودرو و تسمه‌های آن به دقت مورد بررسی قرار گیرند.
17- سر و صدای گیربکس در زمان تعویض دنده
شنیدن صدای ماشین در زمان تعویض دنده از سوی گیربکس، قطعا مربوط به ایراد کلاچ می‌باشد. اگر کلاچ از بین رفته یا تنظیماتش بهم بریزد، سر و صدای گیربکس هنگام تعویض دنده بلند خواهد شد. البته این مشکل مربوط به خودروهایی با گیربکس دستی است.
در برخی مواقع این صدای ماشین مربوط به مشکلی بزرگ‌تر درون خود گیربکس است. تیز کردن دنده‌ها، کچل کردن دنده‌ها، از بین رفتن برنجی‌ها، نشتی و کمبود واسکازین گیربکس و … عاملان این صداهای نامتعارف خواهند بود.
18- صدای ناک در موتور خودرو
صدای ناک در موتور خودرو معمولا در اثر استفاده از سوخت با اکتان پایین‌تر از حد مجاز رخ می‌دهد. این صدا شبیه به صدای ضربه زدن است که از سوی پیشرانه به گوش می‌رسد.
جهت اطلاع از اکتان سوخت مناسب هر خودرو می‌توانید به دفترچه راهنمای ماشین مراجعه نمایید.
19- صدای زوزه از زیر خودرو
صدای زوزه از زیر خودرو، یکی دیگر از انواع صداهای ماشین است. این صدا معمولا با تغییر در شتاب ماشین، تغییر کرده و بسیار خفیف و بم است. در این مواقع احتمال خرابی دیفرانسیل، گیربکس، سیبک‌ها و یا بلبرینگ چرخ‌ها وجود دارد. برای حل این مشکل باید از یک تعمیرکار ماهر کمک بگیرید. زیرا تشخیص منبع اصلی آن کار نسبتا سختی است.
20- صدای ترکیدن در محفظه موتور
اگر صدایی شبیه به ترکیدن ناشی از انفجارهای ریز و سریع در محفظه موتور می‌شنوید، باید موارد مختلفی را بررسی کنید. زیرا این صدا می‌تواند در اثر مشکل در سیستم جرقه‌زنی، گرفتگی فیلتر بنزین، شمع‌های کثیف و فرسوده، وایر شمع‌های آسیب دیده و یا کاتالیزور اگزوز خراب شنیده شود. بنابراین باید تمام قسمت‌های نام برده را مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.
21- صدای خس خس از اعماق ماشین
دلیل شنیدن صدای خس خس از اعماق ماشین می‌تواند سیستم اگزوز خراب و یا لنت ترمز خراب باشد. از این رو بهتر است هنگام شنیدن چنین صدایی از سلامت اگزوز و لنت ترمز اطمینان حاصل کنید.
22- صدای غرش همراه با شتاب‌گیری
اگر در زمان رانندگی صدای غرشی می‌شنوید که همراه با شتاب‌گیری افزایش می‌یابد، باید به سراغ بررسی اگزوز بروید.. آسیب دیدن یک یا چند قسمت از سیستم اگزوز می‌تواند عامل چنین صدایی باشد.
دومین دلیلی که برای شنیدن صدای غرش از ماشین می‌توان نام برد، خرابی در سیستم گیربکس است. این صدا در یک خودرو دنده اتوماتیک معمولا با مشکل بالاتر نرفتن دنده‌ها همراه است. اما در ماشین‌های دنده دستی، احتمال لیز خوردن کلاچ وجود دارد. زیرا کلاچ قادر به ایجاد اصطکاک لازم نبوده و می‌لغزد.
23- صدای قیژقیژ در زمان شتاب‌گیری
اگر در زمان شتاب‌گیری، صدای قیژقیژ به گوشتان می‌رسد، احتمالا ایراد مربوط به شل بودن تسمه‌هاست. البته خارج شدن پولی گرداننده دستگاه‌هایی مانند واترپمپ نیز می‌تواند منجر به ایجاد این صدا در ماشین شود.
24- صدای قیژقیژ بعد از ترمز گرفتن
گاهی اوقات هنگام ترمز گرفتن، صدای قیژقیژ به گوش می‌رسد. این صدا می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. مواردی همچون کثیفی روتور ترمز، کثیفی یا خرابی لنت‌ها، کثیفی یا خرابی کفشک‌های ترمز و … منشا صدای قیژقیژ می‌باشند.
25- صدای ضربات آهسته و پیوسته یا کلیک در موتور
شنیدن صدای ضربات آهسته و پیوسته در موتور معمولا در اثر کمبود روغن موتور رخ می‌دهد. بنابراین باید ابتدا سطح روغن موتور را بررسی نمایید. اگر میزان آن به اندازه کافی است، احتمالا مشکل نشت روغن در مسیر سیستم روغن‌رسانی وجود دارد. البته در برخی مواقع صدای کلیک در موتور بر اثر تجمع آلودگی‌ها داخل سیستم روغن‌رسانی، خرابی میل سوپاپ و یا گیر کردن اهرم‌ها ایجاد می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله از رادار جی پی اس تعدادی از مهم‌ترین صداهای ماشین را بررسی نمودیم. قطعا شناخت این صداها و علل بروزشان در حل مشکلات خودرو تاثیر فراوانی دارد. به همین منظور توصیه می‌کنیم، در صورت شنیدن هرگونه صدای غیرعادی در خودرو، حتما برای رفع آن اقدام نمایید.
آیا تابحال از طریق صداهای ماشین توانسته‌اید مشکل آن را شناسایی و رفع کنید؟