دواپس روشی برای تولید نرم افزار است که در آن مبنای کارها بر همکاری میان تیم های اجرایی و توسعه نرم افزار درون یک سازمان می باشد. به طور کلی می توان DevOps را پلی میان تیم توسعه و تحقیق و تیم عملیاتی دانست که به کمک روش های جدید، سعی در سرعت بخشیدن به روال کارها در عین افزایش کیفیت محصول دارند.
برای این که درک بهتری در رابطه با فرآیندهای دواپس و وظایف این تیم داشته باشید، مقاله ذیل را به معرفی این روش و جزئیات آن اختصاص داده ایم. پس با ما همراه شوید تا همه چیز درباره devops را بیاموزید.
دوآپس چیست و چرا مطرح شد؟
کسب و کارها و شرکت های نرم افزاری همیشه به دنبال به روز کردن خدمات خود بوده اند، تا از این طریق مشتریان و مخاطبان را به سوی خود جذب کنند. در یک سازمان وظیفه توسعه و به روز رسانی خدمات نرم افزاری را تیم های توسعه یا Development بر عهده دارند. از طرفی تیم عملیات یا Operation موظف است برای حفظ یکپارچگی درون سازمان از تغییرات جلوگیری نماید.
این تیم ها در گذشته به صورت جدا از هم فعالیت می کردند. اما امروزه با یک دیگر تلفیق شده و تیم دواپس (DevOps) را تشکیل می دهند. هدف دوآپس این است که تغییرات ایجاد شده جدید در نرم افزار را با سرعت بسیار بالایی به دست مشتری برساند. به طور کلی دواپس را می توان مجموعه ای از روش ها، فرآیندها و ابزارهایی دانست که با تمرکز بر ارتباطات و همکاری و یکپارچگی میان تیم های توسعه نرم افزار و عملیات فناوری اطلاعات، ارزش های تولید شده را سریع و مستمر به مشتری نهایی می رساند.
چرا دواپس را اجرا می کنیم؟
دواپس راهی برای سرعت بخشیدن به فرآیند طراحی و تولید محصول یا سرویس در شرکت ها می باشد. این روش کسب و کارها را در اجرای امن، باکیفیت، سریع و ارزان کارها یاری می رساند. برای کسب رضایت و اعتماد مشتری، کسب و کارها باید بتوانند نرم افزارها را به صورت مستمر به روز نموده و نیازهای مشتری را برطرف سازند.
در دنیای امروز کسب و کارها باید توانایی به روز رسانی سریع و صحیح نرم افزار را داشته باشند. تاثیرات به روزرسانی را پیش بینی نموده و کاربری نرم افزار را برای مشتری آسان کنند. به این ترتیب نیازهای مشتری به راحتی رفع شده و اعتماد بیشتری به سازمان خواهد داشت. امروزه با پیشرفت فناوری، توسعه نرم افزارها به صورت سنتی امکان پذیر نیست. دواپس به کمک آمده تا سرعت، کیفیت و امنیت توسعه نرم افزار را بهبود بخشد.
چرا DevOps مورد توجه قرار گرفت؟
به سبب پیشرفت های ایجاد شده در زمینه فضای ابری، کسب و کارها باید نرم افزارها و محصولاتشان را با روشی سریع، با کیفیت و ایمن به دست مشتری نهایی برسانند. اما جدا بودن تیم های توسعه و عملیات باعث ایجاد فاصله زمانی زیاد به هنگام تولید و به روز رسانی نرم افزارها می شد. DevOps با یکپارچه سازی این دو تیم، فرآیند توسعه و به روزرسانی را سریع تر و با کیفیت تر نمود. به این ترتیب اعتماد و رضایت مشتری به سازمان بیشتر شده و در نهایت شاهد رشد و پیشرفت کسب و کار خواهیم بود.
دواپس با یکپارچه‌سازی این دو تیم، فرایند توسعه و به‌روزرسانی را سریع‌تر و باکیفیت‌تر می کند که این کار باعث اعتماد و جلب رضایت مشتری و درنهایت به پیشرفت کسب‌وکار منجر می‌شود.
چه تصورات اشتباهی درباره دواپس وجود دارد؟
با توجه به نوین بودن این موضوع و پیچیدگی آن، بسیاری از افراد، تصورات غلطی نسبت به دواپس دارند. فرم اصلاح شده این تصورات غلط در ادامه بیان شده است.
دواپس (devops) تنها خودکارسازی و تحویل مستمر محصول نیست! این فرآیند فقط به معنای خودکار کردن همه چیز به وسیله ابزار و فناوری نیست. متاسفانه اغلب شرکت ها، DevOps را در خودکار سازی و تحویل مستمر به مشتری می دانند و از دیگر امکانات آن بی خبر هستند. از این رو در ادامه برخی از تصورات غلطی که در مورد این سیستم وجود دارد را بیان می کنیم.
دواپس عملیات را حذف نمی‌کند!
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که دواپس به این معنی است که توسعه دهندگان نرم افزار، وظایف سیستم عملیات را نیز بر عهده بگیرند؛ اما این باور اشتباهی است. این فرآیند باعث می‌شود که گروه توسعه و عملیات با یکپارچه سازی، سرعت به روزرسانی را بیشتر نموده و در نهایت باعث افزایش بهره وری کسب‌وکار شوند.
DevOps فقط یک ابزار نیست!
DevOps تنها یک ابزار ساده برای خودکارسازی فرایند نیست. یادگیری آن فقط با استفاده از یادگیری تئوری امکان پذیر نیست. بلکه این فرآیند باید به صورت عملی و کاملاً هوشمندانه کار کند.
دواپس تنها یک مسئله فرهنگی نیست!
بسیاری از افراد ادعا می کنند که دواپس یک سری روش و فرآیند مشخص نیست که بتوان آن ها را در کسب و کارها اجرا کرد. در صورتی که با تمرین و توسعه مستمر می توان این روش را در سطح هر نوع کسب و کاری پیاده سازی نمود.
کاربرد دواپس چیست؟
کاربرد راه اندازی دواپس این است که در یک کسب و کار، فضایی برای ایجاد یک فرهنگ سازگار با نوع بیزنس به وجود می آورد. در نتیجه فرآیندها به صورت خودکار انجام شده و دیگر در کسب و کار شاهد اجرای فرآیندهای اضافی نخواهیم بود. این امر موجب افزایش تمرکز تیم بر اصول پایه کسب و کار می گردد. ایجاد فرهنگ در سازمان، سرعت فرآیندهای اجرایی را افزایش داده و امکان پیش بینی مشکلات را راحت تر می کند. در نهایت بیزنس پیشرفت های بزرگی به دست خواهد آورد.
هنگام تولید سرویس یا محصولی که دائما بر اساس نظرات مشتری یا نتایج کار دچار تغییر یا اضافه شدن جزئیات می شود، باید متدولوژی DevOps را به کار گرفت. این کار به بهبود شرایط توسعه نرم افزار یا محصول منجر می شود.
مزایا استفاده از DevOps در سازمان چیست؟
در این بخش، مهم‌ترین مزایای DevOps را ارائه کرده‌ایم:
افزایش سرعت
دواپس با استفاده از یکپارچه سازی دو گروه توسعه و عملیات، باعث می شود تا متخصصین تمام فرآیندها را خودکار نموده و سرعت کار را بالا ببرند. با راه اندازی این روش در سازمان، کسب و کارها محیط عملیاتی پایداری داشته و امکان خودکار نمودن فرآیندها به وجود می آید. ایرادات روال انجام کار به سرعت مشخص شده و محصولات بدون وقفه تولید می گردند.
پایداری خدمات با استفاده از دواپس
یکی از مشکلات بزرگ برنامه نویسان، به روز رسانی سنتی نرم افزارهاست. این به روز رسانی ممکن است خدمات کسب و کار را با مشکلات متعددی رو به رو کند. دواپس با استفاده از راه اندازی مراحل Contious Integration، Contious Delivery، اطمینان از عملکرد صحیح سیستم و انجام آزمایش های مختلف، موجب دسترسی مستمر به نرم افزار می شود. در نتیجه هیچ اختلالی در روال کار رخ نخواهد داد.
بهینه سازی سیستم
با به کار گیری دواپس، تیم های توسعه و عملیات به همراه یک دیگر کار می کنند. به همین روی نتایج بهتری برای سیستم رقم می زنند. این موضوع سبب می شود تا تیم توسعه، با استفاده از تجربه تیم عملیات، نرم افزار و محصول بهتر و کارآمدتری را در اختیار مشتری نهایی بگذارد.
افزایش امنیت
افزایش امنیت یکی از مزایای اجرای دواپس است که توسط دو تیم توسعه و عملیات انجام می شود.
افزایش ROI
راه اندازی DevOps باعث می‌شود که نرخ بازگشت سرمایه یا ROI، به دلیل افزایش سریع انتقال ارزش ها به مشتری نهایی، رشد پیدا کند. بر این اساس مشتری نهایی سریع تر به نیاز خود دسترسی پیدا کرده و هزینه ها زودتر به کسب وکار بر می گردد.
مهندس DevOps کیست و چه وظایفی دارد؟
بالاترین سمت در فرآیند دواپس متعلق به مهندس DevOps است که برخی آن را Platform Engineer نیز می نامند. این شخص بر روی سیستم عامل مورد استفاده در عملیات دوآپس نظارت داشته و آن را پشتیبانی می کند. شخصی که برای این سمت انتخاب می شود باید از تجربه کافی برخوردار بوده و به خوبی با سیستم های عامل و چگونگی ادغام آن ها در فرآیندهای کسب و کار آشنایی داشته باشد.
درواقع مهندس دواپس شخصی است که زیرساخت IT را طبق نیاز کد نرم افزار پشتیبانی شده، مدیریت کند.
مهندس دواپس چه شرایطی باید داشته باشد؟
مهندس دواپس باید از قابلیت ها و توانایی های ذیل برخوردار باشد:
- توانایی رفع مشکلات رایج در سیستم های مختلف
- طراحی، تحلیل و ارزیابی مسائل مربوط به خودکارسازی سیستم ها
- داشتن تجربه طولانی در برنامه نویسی زبان های اسکریپتی مثل پایتون، روبی، پرل و…
- تسلط به مباحث CI و CD و توانایی کار با ابزارهایی مثل Maven، Jenkins و…
- تسلط بر استفاده از نرم افزارهای مدیریت پیکربندی مثل Puppet، SaltStack و…
- آشنایی با مهارت های نرم و توانایی یادگیری سریع مباحث جدید
دواپس را در چه مواقعی می توان به کار گرفت؟
در ابتدای امر برنامه نویسان از مفهوم دواپس برای تولید نرم افزارها و سیستم های هوشمند خود استفاده نمودند. آن ها تلاش کردند به کمک این روش محصولات و سیستم های بهینه تری به مشتری عرضه نمایند. اما با گذشت زمان و برجسته شدن نقش DevOps در به سرانجام رسیدن پروژه ها، دیگر سازمان های تولیدی نیز از آن بهره گرفتند. امروزه از این روش در تمام فرآیندها، سیستم ها و کسب و کارها به صورت کارآمد استفاده می شود، تا در نهایت به نتایج هدفمند و با راندمان بالا دست یابند.
چارچوب CALMS در DevOps چگونه است؟
CALMS در واقع راهنمایی برای کشف و شناخت فرآیند DevOps می باشد. این راهنما به طور کلی شامل 5 قسمت است که در ادامه هر یک از آن ها معرفی می کنیم:
قسمت Culture
دوآپس در حالت کلی مفهومی از یک فرهنگ سازمانی است. از این رو برای راه اندازی آن باید مرز میان افراد و تیم ها در سازمان از بین برود. افراد باید تعامل کارسازی با یک دیگر داشته و در پی رسیدن به هدفی مشترک باشند. قسمت Culture به بیان این می پردازند که با وجود مرزبندی میان اعضای شرکت نمی توان فرآیند دواپس را پیاده سازی نمود.
قسمت Automation
برای اجرای کامل و بدون کاستی سیستم دواپس در سازمان باید از ابزارها کمک گرفت. Automation در رابطه با ابزارهای CI مانند Contious Deployment و Ontinuous Integration صحبت می کند. این راهنما به شما آموزش می دهد که انجام دادن کارها به صورت دستی موجب کاهش سرعت در اجرای مراحل تولید خواهد شد. ضمن این که ممکن است خطاهای بالایی هم در روش دستی وجود داشته باشد.
قسمت Lean
در بخش Lean می آموزیم که فرآیندهای اضافی جایی در سیستم DevOps ندارند. در واقع این بخش می گوید هر فرآیندی لزوما برای سازمان ارزش آفرین نیست. بنابراین باید فرآیندهای غیرضروری و بدون فایده را از سیستم کاری حذف نمود.
قسمت Measurement
بخش Measurement بر شفاف سازی تمام فرآیندها و اقدامات جهت تولید نرم افزار یا محصول تاکید می کند. در واقع برای اجرای صحیح باید تمام کارهای سیستم کاملا شفاف انجام شود. به این ترتیب یک فرآیند کارآمد، دقیق و منظم خواهید داشت. ابزارهایی مانند Infrastructure Monitoring یا Log Management جهت بهبود شرایط موثر هستند.
قسمت Sharing
Sharing از اشتراک گذاری داده ها و اطلاعات میان گروه ها و تیم های سازمان صحبت می کند. زیرا پیش از روی کار آمدن دواپس ، شکاف موجود میان تیم ها مانع از اشتراک مطالب آموخته شده بین اعضا می گردید. در نتیجه یک اشتباه بارها و بارها توسط افراد مختلف تکرار می شد.
نحوه اجرای دوآپس در سازمان چگونه است؟
هر جنبشی که فناوری را تحت تاثیر قرار داده است، با روش های خاصی قابل اجرا می باشد. روش های راه اندازی دوآپس نیز به صورت زیر است:
راه‌اندازی DevOps در سیستم فعلی
برای راه اندازی DevOps، نیازی به حذف و از بین بردن ابزارها و پایگاه های فعلی ندارید. بلکه می توان آن را بر روی زیر ساخت های فعلی سازمان به راحتی اجرا نمود. تنها نکته ای که لازم است، ابزار باز بودن روش های تولید نرم افزار در سیستم می باشد. به این ترتیب حین انتقال از مدل آبشار به مدل چابک یا هنگام انتقال از سیستم اصلی به سرویس های ابری، می توان به پشتیبانی های لازم دسترسی داشت.
عدم سنگین بودن فرآیند عملیاتی
انتظارات مشتریان معمولا بالا است و مدت زمان به روز رسانی امکانات توسط تیم بسیار کوتاه می باشد. از این رو نباید فرآیندهای عملیاتی در زمان راه اندازی دواپس بیش از حد سنگین باشند. در غیر این صورت نمی توان در موعد مقرر نرم افزار را آپدیت نمود.
افزایش اطمینان در کسب وکار
هنگام راه اندازی DevOps نباید از مشکلات و خرابی های پیش رو ترسی به دل راه بدهید. بلکه باید اعتماد را در کسب و کارتان ایجاد کنید. این روش کمک می کند تمام اعضای تیم نسبت به راه اندازی دواپس در سیستم اطمینان داشته باشند. وجود اعتماد به نفس در پروژه دلیلی برای پیشرفت کسب و کار خواهد بود.
چرخه حیات در متد دواپس چگونه است؟
چرخه حیات (Life cycle) در متد دواپس از 5 بخش کلی تشکیل می شود، که عبارتند از:
- برنامه ریزی (Planning): در این مرحله کارشناس دواپس به کمک تیم خود اقدام به ترسیم اهداف پروژه نموده و ساختار کلی نرم افزار را مشخص خواهد نمود.
- توسعه (Development): در مرحله دوم باید کار برنامه نویسی نرم افزار آغاز شود. کارشناس DevOps هم روش کار و ابزارهای مورد نیاز برنامه نویسان را تهیه می کند.
- آزمایش کردن (Testing): حال زمان بررسی و آزمایش کدهای نوشته شده توسط برنامه نویسان می باشد تا عملیات یکپارچه سازی با سورس کد اصلی انجام شود. این کار معمولا در حضور توسعه دهندگان و مسئولان کنترل کیفیت (QC) صورت می گیرد.
- استقرار (Deployment): پس از تایید به روز رسانی برنامه، باید محل استقرار کدها را درون نرم افزار مشخص نمود تا کاربران بتوانند از آن بهره جویند. Deployment در این مرحله به معنای آپلود نمودن کدها بر روی سرور اصلی برنامه می باشد.
- نگهداری (Maintenance): در نهایت نوبت به نگهداری از نرم افزار می رسد. این مرحله به معنای تمام فعالیت هایی است که برای در دسترس قرار گرفتن سیستم و حفظ کارایی آن انجام می شود.
تفاوت سیستم Agile با دواپس چیست؟
Agile رویکردی تکرار شونده است که در آن تمرکز بر همکاری میان کارمندان، دریافت بازخورد از مشتری، کوچک بودن مراحل و انتشار سریع پروژه می باشد. دوآپس پیاده سازی شده اجایل در تیم برنامه نویس و Operation است. در این روش، هدف هدایت یک نرم افزار آماده انتشار و استقرار آن در بهترین و قابل اطمینان ترین مسیر است.
در واقع نمی توان اجایل و دواپس را دو روش کاملا مجزا و جدا از هم دانست. بلکه این دو به نوعی تکمیل کننده یک دیگر در فرآیند طراحی و اجرای یک پروژه می باشند.
دوآپس چه تفاوتی با روش های سنتی توسعه نرم افزار دارد؟
برای این که درک بهتری از تفاوت میان متد دوآپس و دیگر روش های سنتی توسعه نرم افزار داشته باشید، با ما تا انتهای این مطلب همراه شوید:
- در روش سنتی تیم توسعه به تنهایی اقدام به تهیه منابع مورد نیاز پروژه می کند. در این حال تیم عملیات هم به صورت جداگانه کارهای اجرای پروژه را انجام می دهد. اما طبق فرآیند DevOps هر دو تیم عملیاتی و توسعه با همکاری و مشورت یک دیگر ابتدا تمام نیازهای پروژه را شناسایی نموده، سپس منابع را برای اجرای پروژه تهیه می کنند.
- در روش سنتی هر یک از تیم های توسعه و عملیات به طور جداگانه نیازهای پروژه را امکان سنجی نموده و برای رفع آن ها تلاش می کنند. اما در متد دواپس تمام اعضای هر دو تیم اطلاعات و دانش خود را در اختیار یک دیگر می گذارند تا فرآیند امکان سنجی سریع تر انجام شود.
- در فرآیندهای سنتی تیم عملیات از نحوه کار تیم توسعه اطلاع نداشته و بر روند آن نظارت نمی کند. اما در دواپس هر دو تیم از روش کار یک دیگر مطلع بوده و فرآیندها با نظارت و تاکید هر دو صورت می گیرد. در این راستا می توان از ابزارهای نظارتی مشترک مانند APM (Application Performance Monitoring) استفاده نمود.
سخن پایانی
دواپس نوعی فرآیند تولید نرم افزار است که مبتنی بر همکاری میان اعضای تیم توسعه و عملیات پایه ریزی می شود. هدف از این روش ایجاد هماهنگی و ارتباطات موثر میان توسعه دهندگان و مهندسان اجرایی می باشد. در این روش به روز رسانی نرم افزار کاملا سازگار با زیرساخت های آن صورت خواهد گرفت.
آیا تا به حال با شکاف های درون سازمانی مواجه شده اید؟ به نظر شما چه مشکلاتی در پی عدم هماهنگی تیم ها برای پروژه رخ خواهد داد؟
سوالات متداول💡