سیستم موقعیت یاب گالیله در واقع یک سیستم ناوبری ماهواره ای است که توسط اتحادیه اروپا و آژانس فضایی اروپا اجرا شده است. این سیستم به عنوان رقیبی برای موقعیت یاب های GPS و GNSS به شمار می آید که از دقت 10 برابری آن ها برخوردار است. هدف از طراحی سیستم تعیین موقعیت Galileo پشتیبانی از اهداف غیر نظامی بیان شده و این امر در مقابل سیستم نظامی جی پی اس قرار می گیرد. از این رو انتظار می رود به کمک این سیستم بتوان نفوذ بیشتری در مراکز شهرها، داخل ساختمان ها و حتی زیر درختان به دست آورد.
موقعیت یاب Galileo هزینه های خود را محل سرمایه گذاری شرکت های خصوصی و دولتی کشورهای اروپایی تامین می کند. تا به امروز این پروژه پر هزینه ترین پروژه فضایی تاریخ نام گرفته است. در این مقاله تلاش ما بر این است که اطلاعات کاربردی در رابطه با سامانه های ناوبری فعال در دنیا و اختصاصا سیستم موقعیت یاب گالیله به شما عزیزان ارائه نماییم.
سامانه های ناوبری فعال جهان کدام اند؟
در حال حاضر سامانه های ناوبری متعددی در سطح جهانی فعالیت خود را گسترش داده اند. از جمله این سامانه ها می توان به GPS آمریکا، Glonass روسیه، Beidou چین، IRNSS هند و موقعیت یاب گالیله (Galileo) اروپا اشاره نمود. در ادامه توضیح مختصری در مورد هر یک از این سامانه ها ارائه خواهیم نمود:
سامانه ناوبری GPS آمریکا
GPS آمریکا در ابتدای امر به دستور وزارت دفاع ایالات متحده طراحی گردید. با گذشت زمان و افزایش نیاز عموم مردم به قابلیت های تعیین موقعیت، در سال 1980 جی پی اس به صورت عمومی عرضه گردید. این سامانه ناوبری یک سیستم موقعیت یابی ماهواره ای است که برای فعالیت خود از 24 ماهواره در مدار زمین استفاده می کند. در حال حاضر GPS گسترده ترین سامانه موقعیت یابی جهان است.
سامانه ناوبری Glonass روسیه
روسیه با هدف رقابت با سامانه جی پی اس اقدام به راه اندازی سیستم موقعیت یاب ماهواره ای Glonass نمود. این سیستم با نام اختصاری gnss نیز شناخته می شود. در حال حاضر عملکرد گلوناس روسی بسیار دقیقتر از موقعیت یاب آمریکایی می باشد. جی ان اس اس با اندازه گیری وضعیت ماهواره ها نسبت به صور فلکی کار تعیین موقعیت خود را انجام می دهد.
سامانه ناوبری BEIDOU چین
کشور چین به هدف توسعه سامانه ناوبری ماهواره ای اقدام به راه اندازی سیستم BEIDOU نمود. این از سال 2000 شروع به ارائه خدمات برای کاربران چینی و کشورهای همسایه نمود. طی برنامه ریزی های بلند مدت چین بیدو تا سال 2020 قصد دارد با ارسال 35 ماهواره به مدار، خدمات تعیین موقعیت را به صورت جهانی عرضه نماید.
سامانه ناوبری IRNSS هند
دولت هند در سال 2006 تصمیم به راه اندازی یک سیستم تعیین موقعیت با نام IRNSS را گرفت. سامانه موقعیت یاب هندی IRNSS با هدف ایجاد یک سیستم ناوبری مستقل و بومی برای کاربردهای ملی طراحی گردید. برخی این سامانه را با نام NavIC به معنای ناوبری در زبان سانسکریت می شناسند.
سیستم موقعیت یاب اروپایی Galileo
گالیلئو سامانه ماهواره ای ناوبری جهانی است که توسط اتحادیه اروپا و با هدف خودکفایی در امر موقعیت یابی طراحی و پیاده سازی شده است. نام این پروژه فضایی از ستاره شناس مشهور ایتالیایی گالیلئو برگرفته شده است. کشورهای اروپایی در راستای رسیدن به استقلال برای تعیین موقعیت و دیگر خدمات این چنینی، پروژه عظیم Galileo را راه اندازی نمودند. به این ترتیب در زمان های بحرانی شبیه جنگ دیگر نگرانی بابت قطع اتصال به سامانه های GPS آمریکایی و GNSS روسی نخواهند داشت.
مهمترین دلایل ساخت پروژه گالیله را می توان موارد زیر دانست:
- افزایش دقت بیشتر در موقعیت یابی برای تمام مصرف کنندگان، نسبت به آنچه امروزه وجود دارد.
- ایجاد پوشش فراگیر ماهواره ای حتی در عرض های جغرافیایی بالاتر همچون کشورهای اسکاندیناوی
- ایجاد یک سیستم موقعیت یابی جهانی که در مواقع بحرانی همچون جنگ بتوان به آن تکیه کرد.
در حال حاضر پایگاه های اصلی سامانه تعیین موقعیت اروپایی در پراگ در جمهوری چک، اوبرفانن در نزدیکی مونیخ آلمان و فوچینو ایتالیا قرار دارد. امکان استفاده از خدمات اولیه گالیله برای عموم مردم دنیا آزاد است. اما جهت دستیابی به قابلیت های دقت بالای آن برای مصارف تجاری نیازمند پرداخت هزینه خواهد بود.
تاریخچه سیستم تعیین موقعیت ماهواره ای گالیلئو
سازمان فضایی اروپا در سال 2003 اولین اقدامات را برای راه اندازی سیستم گالیله آغاز نمود. پس از ایجاد طرح های اولیه این سازمان موفق شد در سال های 2005 و 2008 دو ماهواره آزمایشی با نام GIOVE را به فضا پرتاب کند. سپس ایستگاه های زمینی آن ها را ساخت. هدف از ورود این ماهواره ها به مدارهای فضایی دریافت اطلاعات تحقیقاتی در رابطه با شرایط ارسال سیگنال، پیغام ناوبری و تحقیق به روی ساعت اتمی بود. امروزه این دو ماهواره از مدار خارج شده اند.
گام دوم پروژه در سال های 2011 و 2012 با پرتاب ماهواره های GSAT010x به فضا آغاز شد. اولین تست برای مشخص نمودن مکان ایستگاه زمینی به کمک سیگنال های این ماهواره ها در سال 2013 با موفقیت انجام شد. پس از آن سیستم ناوبری گالیلئو به طور رسمی کار خود را آغاز نمود. در این میان در حوالی سال 2007 پارلمان اروپا برای بهبود سامانه Galileo در تعیین موقعیت، تصمیم به راه اندازی یک سیستم SBAS گرفت. این سامانه امروزه به نام EGNOS شناخته می شود.
سازمان فضایی اروپا موفق شد تا پایان سال 2017، تعداد 22 ماهواره را در مدار قرار دهد. مطابق با برنامه ریزی ها در سال 2020 دیگر ماهواره های مورد نیاز به فضا پرتاب شدند. به این ترتیب تمام ماهواره ها بر اساس پیکربندی 24 ماهواره اصلی در کنار 6 ماهواره کمکی در مدار قرار گرفتند. امروزه سیستم موقعیت یاب گالیله به راحتی می تواند سیگنال های دریافتی از این ماهواره ها را بررسی نموده و موقعیت اشیاء و مکان ها را شناسایی کند.
کاربردهای نظامی و غیرنظامی سیستم Galileo چیست؟
سامانه موقعیت یابی Galileo از ابتدای امر با اهداف غیر نظامی و در راستای ایجاد بستری مناسب و با دقت بالا جهت شناسایی موقعیت جغرافیایی طراحی و پیاده سازی شد. امروزه از این سیستم در پروژه های عملی متعدد همچون GEO6 و AGILE استفاده می شود. ضمن این که در گیرنده های مختلفی مانند تلفن های هوشمند، خودروها، کشتی ها، هواپیماها و … از سیستم گالیله بهره گرفته می شود. طبق آخرین دستورالعمل از ابتدای آوریل 2018، تمامی وسایل نقلیه فروخته شده در اروپا موظف به پشتیبانی از سیستم موقعیت یاب اروپایی می باشند.
سیستم تعیین موقعیت گالیله می تواند با بهره گیری از فناوری فرکانس دوگانه، دقت بالاتر در موقعیت یابی، دسترسی راحت تر در شرایط سخت و مقاومت بیشتر در برابر موانع به کاربران ارائه کند. ضمن این که به کمک این پروژه حجم بالایی از اشتغال زایی در اتحادیه اروپا به سرانجام رسید.
انواع سرويس های موقعیت یاب گالیله چیست؟
سیستم موقعیت یاب گالیله برای ارائه چهار نوع سرویس ناوبری طراحی شده شده است. در ادامه این سرویس ها را معرفی خواهیم نمود:
1- سرويس باز OS
سرویس باز OS در دسترس تمام کاربران سیستم گالیله خواهد بود. این سرویس در دو باند 1214-1164 مگاهرتز و 1591-1563 مگاهرتز سیگنال های خود را منتشر خواهد نمود. اگر گیرنده کاربران تنهای از یکی از این دو باند استفاده کند، دقت افق 15 متر و عمودی 35 متر را در تعیین موقعیت به دست خواهد آورد. اما برای دست یابی به دقت بالاتر بهتر است از هر دو باند فرکانسی بهره بگیرید. به این ترتیب می توان دقت افقی 4 متر و عمودی 8 متر را در دسترس داشت.
2- سرویس تجاري رمزشده CS
سرویس CS نوعی سیستم تجاری رمز دار است که با پرداخت هزینه می توان به آن دسترسی پیدا کرد. این سرویس از 3 باند فرکانسی متشکل از باندهای سرویس باز و باند 1300-1260 مگاهرتز استفاده می کند. به این ترتیب دقت تعیین مکان توسط موقعیت یاب گالیله کمتر از 1 متر خواهد بود. همچنین به کمک ایستگاه های زمینی می توان این دقت را به 10 سانتیمتر نیز بهبود داد.
3- سرويس منظم عمومي رمزشده PRS
دقتی که در سرویس PRS در دسترس قرار دارد، مطابق سرویس باز است. اما تفاوت آن در سرعت عمل پاسخگویی است. به طوری که می توان در مواجهه با پارازیت های تولیدشده، سیگنال های تقویتی را در کمتر از 10 ثانیه دریافت نمود.
4- سرويس امنيتي SOL
سرویس SOL جهت استفاده در مصارف امنیتی و ایمنی طراحی شده است.
از سال 2003 تا 2006 شاهد پیوستن کشورهای مختلفی همچون چین، اسرائیل، اوکراین، هندوستان، عربستان، مراکش، کره جنوبی، استرالیا، آرژانتین، کانادا، مالزی، مکزیک، نروژ، پاکستان و روسیه به پروژه گالیله بوده ایم. برخی از این کشورها با سرمایه گذاری های کلان در این پروژه فضایی به هدف رسیدن به سود اقتصادی پس از فراگیر شدن سامانه Galileo می باشند.
سخن پایانی
سیستم موقعیت یاب گالیله یک سامانه ناوبری ماهواره ای است. این سامانه می تواند دقت بسیار بالایی در تعیین موقعیت مکان ها، اشیاء و افراد ارائه دهد. یکی از نکات جالب توجه در سیستم Galileo قابلیت اجرا و دریافت سیگنال آن در گیرنده های مبتنی بر گلوناس روسی می باشد. به این ترتیب می توانید با یک گیرنده از دو سامانه مختلف موقعیت یابی کنید.
آیا سابقه استفاده از سامانه های موقعیت یابی مختلف را داشته اید؟ تجربه خود را با ما در میان بگذارید.
سوالات متداول💡