کنیستر خودرو در بخش خروجی باک قرار گرفته و بخارات بنزین را درون خود جذب می‌کند. این قطعه در دهه 70 میلادی و پس از اعتراضات سازمان‌های حفاظت محیط زیست به ساختار ماشین اضافه شد. بدیهی است خراب شدن کنیستر، مشکلات محیط زیستی فراوانی ایجاد می‌کند. به همین منظور در این مقاله از رادار جی پی اس، به معرفی کنیستر و نشانه‌های خرابی آن پرداخته‌ایم.
کنیستر خودرو چیست؟
بنزین مورد استفاده در خودروهای امروزی برای مشتعل شدن نیازمند گرما و حرارت است. حال اگر این گرما به قدر کافی نباشد، بنزین بخار شده و در محیط پخش می‌شود. این مسئله مشکلات متعددی برای محیط زیست ایجاد کرده و سلامت انسان و دیگر موجودات زنده را به خطر می‌اندازد. علاوه بر این جمع شدن حجم زیادی از بخار بنزین درون باک، امری بسیار خطرناک است. از این رو در دهه 70 میلادی، طراحان خودرو تصمیم بر ساخت راه تنفسی برای ماشین گرفتند. این راه تنفس، همان کنیستر خودرو (Car Canister) امروزی است که بخارات بنزین را جذب می‌کند. سپس با روشن شدن ماشین، بخارات جذب شده را به سمت منیفولد می‌فرستد تا در موتور بسوزد.
کنیستر هنگام روشن بودن خودرو به صورت مداوم بخارات متصاعدشده را جذب کرده و مجددا به مدار سوخت‌رسانی تزریق می‌کند. این عمل با فرآیندهای داخلی موتور و ایسیو، هماهنگ بوده و به صورت هوای قابل مصرف، به سمت موتور هدایت می‌شود. البته قابل ذکر است که کنیستر فاقد هرگونه مکانیزم الکتریکی یا مکانیکی است. بلکه این زغال موجود در آن است که بخارات را به طور خودکار جذب می‌کند.
کنیستر چه وظیفه‌ای در ماشین دارد؟
مهم‌ترین وظیفه کنیستر خودرو جذب بخار بنزین و هدایت آن به سمت موتور است. در واقع کنیستر همچون یک اسفنج، بخار متصاعد شده از باک را جذب کرده و مانع از پخش شدن آن در محیط می‌شود. این قطعه دارای سه لوله است که یکی از آن‌ها به باک و یکی به منیفولد متصل می‌باشد. خروجی دیگر نیز با هوای آزاد در ارتباط است. این خروجی در مواقعی که خودرو مدت طولانی خاموش بوده و ظرفیت کنیستر پر است، به کار می‌آید. طوری که کنیستر، بخارات اضافی را از طریق آن به محیط بیرون انتقال می‌دهد.
به طور کلی کنیستر ماشین موظف است تا در زمان روشن بودن خودرو، بخار بنزین را از طریق منیفولد به سیلندرها برساند. در زمان خاموش بودن خودرو نیز این قطعه باید بخارات بنزین را درون خود نگه‌داری کند تا وارد هوای آزاد نشوند.
کنیستر ماشین شامل چه قسمت‌هایی است؟
کنیستر ماشین برای انجام وظایف خود دارای بخش‌های مختلفی است که عبارتند از:
- سرشلنگی بخار بنزین
- سرشلنگی تصفیه
- سرشلنگی هوای آزاد
- بدنه
- درپوش
- نگهدارنده فیلتر صافی
- فیلتر صافی پایین
- فیلتر صافی بالا
- کربن (زغال فعال)
ساختار کنیستر خودرو چگونه است؟
کنیستر خودرو ظاهری شبیه به یک استوانه دارد که سه خروجی در آن تعبیه شده است. درون این استوانه نیز با کربن فعال پر شده که شبیه به یک اسفنج متخلخل می‌باشد. خروجی‌های کنیستر شامل موارد زیر است:
- لوله منتهی به باک (سرشلنگی بخار بنزین): این لوله جهت انتقال بخارات بنزین از باک به درون کنیستر به کار می‌رود.
- لوله منتهی به منیفولد هوا (سرشلنگی تصفیه): خروج بخارات بنزین از کنیستر به سمت منیفولد نیز از این لوله انجام می‌شود.
- لوله مرتبط با فضای بیرون (سرشلنگی هوای آزاد): بخارات اضافی درون کنیستر نیز از راه سرشلنگی هوای آزاد منتقل می‌شوند.
لازم به ذکر است که این لوله‌ها (شلنگ‌ها) از جنس عایق بخارات بنزین تهیه شده‌اند. این کار مانع از هدر رفت بنزین در طول مسیر انتقال از باک به کنیستر و منیفولد می‌گردد.
وظیفه شیر برقی کنیستر ماشین
کنیستر ماشین برای انجام صحیح وظایف خود و انتقال بخار بنزین در مسیر درست، نیازمند کنترل خروجی‌های خود می‌باشد. این کنترل به کمک شیر برقی کنیستر فراهم می‌آید. شیر مورد نظر دارای سیم‌پیچی بوده و سر مثبت آن به باتری و سر منفی نیز به ECU متصل شده است. در نتیجه با فرمان گرفتن از ایسیو، باز و بسته شده درب خروجی‌های کنیستر را زمان‌بندی می‌کند.
وظیفه شیر جداکننده کنیستر خودرو
یکی دیگر از مواردی که در کنیستر خودرو باید کنترل شود، خروجی باک بنزین به سمت کنیستر است. زیرا ممکن است علاوه بر بخار متصاعد شده، بنزین مایع نیز به کنیستر منتقل شود. شیر جداکننده به همین منظور در مسیر میانی کنیستر و باک بنزین قرار می‌گیرد تا مانع از ورود هرگونه مایعی به کنیستر شود.
محل نصب کنیستر در خودرو
قطعا تا اینجا متوجه وظیفه اصلی کنیستر در خودرو شده‌اید. بر این اساس روشن است که کنیستر برای انجام وظایفش باید در میانه مسیر خروجی بخارات از باک تا موتور قرار بگیرد. در واقع این قطعه در نزدیکی خروجی باک ماشین نصب شده است.
علائم خرابی کنیستر ماشین چیست؟
خراب شدن کنیستر ماشین مشکلات زیادی اعم از مشکلات محیط زیستی، تهدید سلامت انسان‌ها، تجمع بخارات درون باک و … را به همراه دارد. به همین دلیل بر هر راننده‌ای واجب است تا با علائم خرابی کنیستر آشنا بوده و در زمان مواجه، اقدام مناسب را انجام دهد. این علائم عبارتند از:
1- روشن شدن چراغ چک
اولین نشانه خرابی کنیستر ماشین روشن شدن چراغ چک است. بنابراین هر گاه چراغ چک در خودرو روشن شود، باید به تعمیرکار مراجعه نموده و با دیاگ زدن مشکل را شناسایی نمود. خرابی کنیستر در این حالت معمولا با خطای شیر برقی نشان داده می‌شود.
2- شنیدن صدای تق تق در ماشین
گاهی اوقات در ماشین صدایی شبیه به تق تق به گوش می‌رسد. این صدا ممکن است ناشی از پارگی یا شکستگی شلنگ‌های کنیستر خودرو باشد.
3- استشمام بوی بنزین در خودرو
یکی دیگر از راه‌کارهای تشخیص خرابی کنیستر ماشین ، استشمام بوی بنزین است. در واقع اگر بوی بنزین به صورت متوالی در خودرو احساس می‌شود، ایراد از شلنگ‌ها و درب باک بنزین است. اما استشمام این بو به صورت لحظه‌ای، نشان از خرابی کنیستر دارد.
4- خروج بخار بنزین با فشار از باک
اگر هنگام باز کردن درب باک بنزین شاهده خروج بخارات آن همراه با فشار هستند، به احتمال زیاد کنیستر خودرو دچار ایراد شده است.
5- پاشیده شدن بنزین از باک
در برخی مواقع هنگام باز کردن درب باک بنزین، مقداری از آن به سمت بیرون پاشیده می‌شود. این مسئله نیز ناشی از خرابی کنیستر خودرو است.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید برای بررسی کنیستر و تعویض آن اقدام نمایید. لازم به ذکر است که کنیستر ماشین قطعه‌ای نسبت ارزان‌قیمت بوده و هزینه زیادی روی دستتان نمی‌گذارد.
عمر مفید کنیستر خودرو
زغال‌های موجود درون کنیستر خودرو دارای عمر مفید مشخصی برای جذب بخارات بنزین هستند. بنابراین پس از مدتی کنیستر توانایی خود را در جذب بخار بنزین از دست خواهد داد. در این شرایط زمان تعویض کنیستر فرارسیده و باید یک کنیستر جدید جایگزین نمود. به طور کلی عمر کنیستر را می‌توان حدود 2 سال یا 30 هزار کیلومتر دانست.
چطور از سلامت کنیستر ماشین اطمینان یابیم؟
حال که با تاثیر عملکرد کنیستر ماشین در حفظ محیط زیست و کاهش خطرات حمل بنزین در باک آشنا شدیم. این سوال پیش می‌آید که چطور می‌توان از سلامت این قطعه اطمینان یافت؟
برای اطلاع یافتن از وضعیت سلامت کنیستر خودرو باید شلنگ‌های متصل به باک را جدا نمایید. سپس هنگام روشن بودن خودرو، میزان مکش آن را بررسی کنید. اگر مکش بنزین به قدر کافی بود، کنیستر در وضعیت مناسبی قرار دارد.
سخن پایانی
کنیستر ماشین با هدف کنترل بخارات بنزین و ممانعت از انتقال آن‌ها در هوای آزاد به کار گرفته می‌شود. این قطعه با وجود اهمیت بالایی که در خودرو دارد، قیمت نسبتا ارزانی داشته و تعویض آن هزینه زیادی روی دستتان نمی‌گذارد. از این رو توصیه می‌شود نسبت به سلامت آن غافل نبوده و در صورت مشاهده علائم خرابی به تعمیرگاه مراجعه نمایید.
آیا تابحال با نشانه‌های خرابی کنیستر ماشین مواجه شدید؟
پروین
سلام ممنون از راهنماییتان اگر ماشین کنستر نداشته باشد سر هردو شلنگ باز باشد چه می شود
رضا
خدا خیرتون بده ممنونم از راهنماییتون واقعالطف بزرگی درحقمون میکنید
همایون
بسیار مفید بود سپاسگزارم.
محبوبه حیدری
سلام همایون عزیز؛
از حسن نظر شما ممنونیم. از اینکه در کنار ما هستید، بسیار خوشحالیم ??
رضا
با سلام خدمت شما بنده ماشین پراید دارم مدل ۸۹ (۴۰۰هزار)راه رفته تا حالا عوض نکردم (کنیستر) و یه بار همکارم گفت توش آب بگیر شستشو میشه و از اون روز فک کنم همش ماشین بوی آلایندگی تو ماشین میاد ممنون میشم بگین میشه بگین احتمال این هست از کنیستر باشه البته الان ۵ سال هست کاتالیزور رو در آوردم