مکمل بنزین راهی برای مراقبت بهتر از موتور ماشین است و از آن به عنوان قلب خودرو محافظت خواهد نمود. قطعا می‌دانید که نگهداری از خودرو کاری مهم است و غفلت ورزیدن نسبت به آن منجر خرابی‌های متعدد میشود. به همین منظور لازم است از مکمل‌ها کمک گرفت تا شرایط بهتری در محفظه احتراق ماشین ایجاد شود. این کار موجب افزایش طول عمر قطعات موتور شده و هزینه‌های تعمیر را در طولانی مدت کاهش می‌دهد.
برای آشنایی بیشتر با مکمل سوخت و فواید استفاده از آن، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله رادار را از دست ندهید!
مکمل بنزین چیست؟
مکمل بنزین در واقع نوعی افزودنی است که به موتور خودرو کمک می‌کند در شرایط بهتری وظایفش را انجام دهد. مکمل‌ها معمولا در زمان سوخت‌گیری در کنار بنزین یا گازوئیل به باک افزوده شده و احتراق بهتری در محفظه موتور فراهم می‌آورند.
مکمل بنزین چه کاربردی دارد؟
کاربرد مکمل بنزین تنها پیشگیری از بروز مشکلات و افزایش طول عمر قطعات موتور خودرو نیست. بلکه مکمل‌ها بسته به مدلشان قادر به رفع یک‌سری از مشکلات ماشین نیز هستند. این مکمل ها امکان حرکت روان‌تر قطعات موتور را فراهم آورده و میزان اصطکاک را کاهش می‌دهند. در چنین شرایطی موتور قدرت بیشتری خواهد داشت.
جالب است بدانید برخی از مکمل های سوخت قادر به حل کردن مواد شیمیایی سخت بوده و در تمیز کردن قطعات موتور کمک می‌کنند. برخی دیگر کارآمدی موتور را بهتر از قبل می‌کنند. حتی مدل‌هایی از مکمل ها موجب صرفه‌جویی در مصرف بنزین خواهند شد.
انواع مکمل سوخت بر اساس نوع ساختار
مکمل سوخت دارای مدل‌های مختلفی است که هر کدام اهداف به خصوصی را دنبال می‌کنند. این مکمل‌ها بر اساس نوع ساختار در دو گروه اصلی شوینده و غیرشوینده قرار می‌گیرند. مهم‌ترین مکمل ها شامل پاک‌کننده‌ها، روان‌کننده‌ها، تقویت‌کننده اکتان (اکتان بوستر) و تثبیت‌کننده‌ها هستند. البته امروزه شاهد ترکیب‌هایی از این مکمل ها نیز در بازار هستیم که در ادامه تعدادی از آن‌ها را بر اساس گروه‌بندیشان با هم بررسی می‌کنیم:
1- مکمل بنزین شوینده
برخی از مدل‌های مکمل بنزین بر روی پاک‌کنندگی تمرکز دارند. در واقع فرمولاسیون آن‌ها طوری طراحی شده که منجر به تمیز شدن قسمت‌های مختلف سیستم سوخت‌رسانی خودرو می‌شوند. این مکمل‌ها در کاهش میزان رسوبات درون قطعات موتور نیز موثر هستند. در نتیجه مانع از خوردگی قطعات در اثر رسوبات شده و طول عمر آن‌ها را افزایش می‌دهند. در ادامه تعدادی از مکمل‌های بنزین شوینده را معرفی می‌نماییم:
مکمل پاک‌کننده سیستم سوخت
گروه دیگری از مکمل های بنزین با نام پاک‌کننده سیستم سوخت شناخته می‌شوند. این مکمل ها بخش‌های خاصی از موتور را هدف قرار داده و می‌کوشند آن را تمیز کنند. به طور مثال پاک‌کننده‌های انژکتور وظیفه تمیز کردن انژکتور از کربن و سایر مواد زاید سوخت را برعهده دارند. همان‌طور که می‌دانید تجمع کربن در انژکتور موجب افزایش مصرف سوخت در مسافت‌های یکسان میشود. این اتفاق بیشتر برای خودروهایی رخ می‌دهد که اغلب در خیابان‌های شهری تردد داشته و خیلی کم در بزرگراه‌ها و جاده‌ها حضور می‌یابند. در این شرایط موتور به قدر کافی گرم نمی‌شود که بتواند خودش را تمیز کند. مکمل سوخت مدل پاک کننده انژکتور (Fuel injector cleaner) با ترکیبات پلی اتر آمین به راحتی کربن‌های تجمع‌یافته را از بین خواهند برد.
مکمل تقویت‌کننده اکتان
مکمل تقویت‌کننده اکتان (Octane booster)، سطح اکتان سوخت را افزایش می‌دهد. تقویت میزان اکتان بنزین به پاک‌سازی سیستم سوخت‌رسانی از رسوبات کربن کمک می‌کند. علاوه بر این سطح بالاتر اکتان موجب کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز خواهد شد. به همین دلیل مکمل سوخت تقویت اکتان را با نام اکتان بوستر نیز می‌شناسیم. برای استفاده از این مکمل باید آن را پیش از بنزین زدن به باک اضافه کنید.
مکمل بنزین اکسیژن‌دار
مکمل بنزین اکسیژن‌دار (Oxygenate) در ترکیبات خود دارای قدری اکسیژن است. از این رو استفاده از آن منجر به کاهش میزان مونواکسید کربن و دوده تولید شده توسط موتور خودرو خواهد شد. این مکمل در راستای کاهش آلایندگی خودروها بسیار موثر است.
2- مکمل بنزین غیرشوینده
گروه دیگر مکمل‌های بنزین، مکمل‌هایی هستند که با هدف ارتقا راندمان موتور طراحی و تولید می‌شوند. این مکمل‌ها اغلب فاقد خاصیت پاک‌کنندگی بوده و صرفا بر عملکرد موتور و نحوه استفاده از سوخت تمرکز دارند. از این رو آن‌ها را مکمل غیرشویندده می‌نامند. در ادامه برخی از مهم‌ترین مدل‌های مکمل بنزین غیرشوینده را معرفی می‌کنیم:
مکمل افزاینده کیفیت سوخت
مکمل افزاینده کیفیت سوخت (Gas treatments) بر پایه پلی ایزو بوتان فرموله شده و یکی از مدل‌های ارزان و در دسترس به شمار می‌آید. این مکمل، رسوبات مضر کربن را از بین برده و خروج راحت مایعات و تجزیه ذرات آب را امکان‌پذیر می‌کند. مایعات درون موتور یکی از دلایل رقیق شدن سوخت هستند که خروج آن‌ها منجر به افزایش کیفیت سوخت خواهد شد.
مکمل تثبیت‌کننده سوخت
گاهی پیش می‌آید که ماشین مدتی طولانی درجا کار می‌کند یا حتی برای زمان زیادی خاموش باقی می‌ماند. در برخی مواقع نیز شاهد ذخیره بنزین توسط افراد هستیم. این اتفاقات به مرور زمان باعث کاهش سطح کیفیت سوخت خواهد شد. مکمل تثبیت‌کننده سوخت (fuel stabilizer) با جذب آب و کاهش سرعت روند اکسیداسیون و تجزیه شیمیایی بنزین در حفظ کیفیت سوخت کمک شایانی خواهد کرد. به این ترتیب بنزین تا مدت زیادی تازه باقی می‌ماند. برخی از مدل‌های مکمل بنزین تثبیت کننده دارای ترکیبات ضدخوردگی بوده و از خراب شدن موتور ماشین در طی زمان پیشگیری می‌کنند.
مکمل بنزین روان‌کننده
مکمل بنزین روان‌کننده حرکت راحت‌تر قطعات داخلی موتور را امکان‌پذیر می‌کند. این مکمل ها مناسب خودروهایی است که مدت زمان طولانی کار کرده‌اند. با کمک آن‌ها می‌توان قطعات فرسوده را روان‌کاری نموده و شرایط بهتری در موتور ایجاد کرد.
مکمل سوخت دیزلی
سوخت دیزل (گازوئیل) نسبت به بنزین سنگین‌تر بوده و فرآیندهای کمتری روی آن انجام شده است. از این جهت خودروهای دیزلی نسبت به مدل‌های بنزین‌سوز، نیاز بیشتری به استفاده از مکمل دارند. اغلب مکمل‌های سوخت دیزلی دارای قابلیت‌های افزایش پایداری سوخت، پیشگیری از انجماد آن در دماهای پایین و افزایش عدد ستان هستند.
مکمل بنزین ضد ناک زدن
ناک زدن به معنای صدایی تق‌تق مانند از سوی موتور است که در اثر احتراق ناقص سوخت ایجاد میشود. مکمل بنزین ضد ناک زدن (Antiknock) برای جلوگیری از این پدیده استفاده میشود. با استفاده از این مکمل نه تنها در مصرف سوخت صرفه‌جویی خواهد شد، بلکه باعث جلوگیری از آسیب رسیدن به پیشرانه نیز خواهد شد.
قرص مکمل بنزین چیست؟
مکمل‌های سوخت معمولا به صورت مایع و درون بطری در بازار عرضه میشود. اما امروزه نوع دیگری از این مکمل‌ها به صورت قرص وارد بازار شده است. این قرص‌ها در واقع اکتان جامد هستند که برای استفاده در خودروهای حساس به اکتان مناسب کاربرد دارند. به طور مثال اغلب ماشین‌های خارجی و یا حتی داخلی نظیر دنا توربو به اکتان 95 در سوخت نیاز دارند. این مقدار در بنزین‌های تولید داخل (حتی بنزین سوپر) وجود ندارد. در نتیجه شاهد افت عملکرد خودرو خواهیم بود. استفاده از اکتان جامد می‌تواند این مشکل را تا حد زیادی مرتفع سازد.
قرص مکمل بنزین علاوه بر افزایش اکتان بنزین، موجب کمک به احتراق بهتر در موتور شده و مصرف سوخت را تا 14 درصد کاهش می‌دهد. همچنین از آن می‌توان برای روان‌کاری بهتر قطعات داخلی موتور و شستشوی انژکتور نیز استفاده نمود.
ویژگی‌های یک مکمل بنزین خوب چیست؟
یک مکمل بنزین خوب باید ویژگی‌های زیر را داشته باشد:
- سازگاری با موتور: زمانی می‌توان یک مکمل سوخت را سازگار با موتور دانست که بر اساس نوع سوخت ماشین (دیزلی یا بنزینی) طراحی شده باشد. زیرا در خودروها بر اساس نوع سوختشان، استفاده از برخی مواد مضر است و می‌تواند به قطعات داخلی موتور آسیب برساند. از این رو باید مکمل را مطابق با نوع سوخت مصرفی تهیه نمود.
- تاییدیه EPA: این تاییدیه از سوی سازمان حفاظت محیط زیست تعیین شده و به معنای مطابقت محصول با مقررات محیط زیست است. بنابراین بهتر است مکملی تهیه نمایید که دارای تاییدیه EPA باشد.
- چند منظوره: یک مکمل سوخت خوب باید بتواند چندکار را به صورت همزمان انجام دهد. به طور مثال موجب روغن‌کاری قطعات شده، سوخت را تثبیت نموده و از خوردگی جلوگیری کند. چه بهتر که قابلیت خنک‌کنندگی هم داشته باشد.
- ماندگاری بالا: داشتن ماندگاری بالا یکی دیگر از ویژگی‌های مکمل بنزین خوب است. چنین مکملی باید بتواند تا 2 سال دوام عمر داشته و در صورت راکد بودن همچنان سالم باقی بماند.
استفاده از مکمل بنزین چه مزیت‌هایی دارد؟
اگر بخواهیم مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از مکمل بنزین را بیان کنیم، موارد زیر در صدر لیست خواهند بود:
- از بین بردن رسوبات موجود درون سوخت و ایجاد حرکت روان برای مایعات درون موتور و در نتیجه بهبود عملکرد موتور
- حفظ کیفیت سوخت و جلوگیری از تجزیه زودهنگام آن در اثر چرخش در قسمت‌های مختلف سیستم سوخت‌رسانی
- جلوگیری از تشکیل رسوبات خورنده از جمله کثیفی‌های چسبناک، زنگار و کربن در سوخت و گرفتگی دهانه‌های کاربراتور یا سوزن انژکتور
- پیشگیری از فرسودگی و خرابی زودرس قطعات فلزی
- کاهش انتشار کربن در محیط بیرونی و احتراق بهتر سوخت
- رفع مشکل لرزش ماشین در زمان کار کردن پیشرانه به صورت درجا
- حل مشکل وقفه در ابتدای شتاب‌گیری خودرو و افزایش شتاب آن
استفاده از مکمل بنزین چه معایبی دارد؟
با وجود مزیت‌های متعددی که استفاده از مکمل بنزین به همراه دارد، معایب آن نیز چشم‌گیر است. از جمله این معایب می‌توان نکات زیر را برشمرد:
- تهدید سلامت انسان‌ها به خصوص کودکان و زنان باردار
- تخریب محیط زیست
- عدم صرفه اقتصادی و قیمت بالا
- کارکرد ضعیف و تقریبا بدون بازده
روش استفاده از مکمل بنزین چگونه است؟
استفاده از مکمل بنزین نیاز به آموزش خاصی ندارد. تنها نکته مهم، رعایت مقدار مناسب آن بر اساس حجم باک است. زمانی که این مکمل‌ها را درون باک بنزین می‌ریزید، آن‌ها وارد چرخه سوخت‌رسانی میشود. سپس در صورت نیاز به تمیز کردن انژکتور و کاربراتور و یا دیگر کارهایی که به منظور آن طراحی شده‌اند، می‌پردازند.
چه زمانی مناسب استفاده از مکمل بنزین است؟
مکمل بنزین بهترین عملکرد خود را پیش از احتراق در سیلندرها دارد. به همین دلیل بهتر است پیش از بنزین زدن و هنگامی که باک خالی است یا مقدار کمی بنزین دارد، مکمل را به باک اضافه کنید. به عبارت دیگر همیشه باید پیش از بنزین زدن بعدی، مکمل را اضافه نمایید.
آیا مکمل سوخت به ماشین آسیب می‌رساند؟
استفاده از مکمل سوخت نه تنها برای وسایل نقلیه آسیب‌رسان نیست، بلکه به عملکرد بهتر آن‌ها نیز کمک شایانی می‌کند. بنابراین می‌توان با خیالی آسوده از آن‌ها استفاده نمود. البته رعایت مقدار مجاز در هر بار بنزین زدن ضروری به نظر می‌رسد.
آیا مکمل بنزین در کاهش مصرف سوخت موثر است؟
برخی تولیدکنندگان مکمل بنزین مدعی هستند استفاده از محصولشان منجر به کاهش مصرف سوخت خواهد شد. به عبارت دیگر آن‌ها می‌گویند به کمک مکمل می‌توان مسافت بیشتری را با سوخت کمتر نسبت به مواقع عادی طی نمود. در پاسخ به این ادعای تولیدکنندگان باید بگوییم مکمل‌ها برای کاهش مصرف سوخت مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. وظیفه آن‌ها رفع رسوبات کربنی و … است که با انجام این وظیفه تا حد کمی می‌توانند در بهبود راندمان سوخت تاثیر داشته باشند. اما این تاثیر آن‌قدر چشم‌گیر نیست که صرفا برای کاهش مصرف سوخت بخواهید از مکمل استفاده نمایید. بلکه سوددهی این محصولات در دیگر کارهایی است که برای خودرو انجام می‌دهند. از جمله این کارها می‌توان به کاهش انتشار مونوکسید کربن، جذب آب موجود در سوخت، از بین بردن رسوبات درون موتور و … اشاره نمود.
چه خودروهایی باید از مکمل بنزین استفاده کنند؟
استفاده از مکمل بنزین برای خودروهایی مناسب است که طول عمر بالایی دارند و به طور مداوم مورد استفاده قرار گرفته‌اند. علاوه بر این عدم رسیدگی به پیشرانه در طول عمر ماشین می‌تواند دلیلی برای استفاده از مکمل باشد. به عبارت دیگر اگر خودرو شما زیر 10 سال عمر دارد و در این مدت هم به طور مرتب به پیشرانه آن رسیدگی کرده‌اید، استفاده از مکمل تاثیر چشم‌گیری برایتان نخواهد داشت. به همین منظور توصیه‌ای مبنی بر اضافه کردن مکمل به باک بنزینتان نمی‌کنیم. اما این اتفاق برای ماشین‌های قدیمی که کارکرد زیادی هم دارند، می‌تواند بسیار مفید بوده و تا حد زیادی عملکرد موتور را بهبود بخشد.
سخن پایانی
در این مقاله به موضوع مکمل بنزین و انواع آن پرداختیم. دانستیم مکمل‌ها بر اساس نوع کاربردی که دارند در گروه‌های مکمل شوینده و غیرشوینده قرار می‌گیرند. این محصولات می‌توانند رسوبات موجود درون موتور را از بین برده و موجب بهبود عملکرد خودرو شوند. اما استفاده از آن‌ها در خودروهایی لازم است که طول عمر بالایی داشته و مدت زیادی به پیشرانه آن‌ها رسیدگی نشده است.
آیا تابحال از مکمل بنزین استفاده کرده‌اید؟ به نظر شما این محصولات تا چه اندازه بر بهبود راندمان موتور تاثیر دارند؟