تاریخچه استفاده از جی پی اس برمی‌گردد به زمانی که توسط ارتش آمریکا برای اولین بار به کار گرفته شد. اما این که واقعا در چه سالی و توسط چه کسانی ساخته شد؟ علت طراحی آن چه بود؟ چطور مورد استفاده قرار گرفت؟ و مواردی از این دست را در ادامه این مقاله رادار با هم می‌خوانیم. اگر شما هم می‌خواهید کمی بیشتر با پیشینه ردیاب‌های امروزی آشنا شوید، خواندن این مطلب برایتان خالی از لطف نیست.
تاریخچه جی پی اس؛ اولین بار چه زمانی ساخته شد؟
امروزه ما دستگاه ردیاب جی پی اس را سیستمی نسبتا هوشمند می‌دانیم که از آن برای موقعیت‌یابی استفاده می‌شود. با این دستگاه می‌توان مختصات مکان جغرافیایی اشیاء، حیوانات، انسان‌ها و … را یافت. اما سوال این جاست که این دستگاه اولین بار در چه سالی طراحی و ساخته شد؟
در تاریخچه استفاده از جی پی اس های امروزی می‌خوانیم که آن‌ها اولین بار در سال 1960 و در ارتش آمریکا ساخته شدند. این دستگاه‌ها در آن برهه با نام NAVSTAR در نیروی هوایی آمریکا معرفی شدند. اما پس از مدتی به پروژه وزارت دفاع آمریکا تغییر نام دادند. هدف از طراحی این ردیاب، نیاز ارتش آمریکا به نقشه‌هایی واضح‌تر برای عملیات صحرای شیلد عراق بود. آن‌ها می‌خواستند با نقشه‌هایی دقیق، برنامهریزی جنگ را طوری بچینند که سریع‌تر در آن پیروز شده و به پایان برسند.
جنگ صحرای شیلد عراق تا سال 1991 به طول انجامید. و مسئولان ارتش آمریکا را به این باور رساند که برای موفقیت به تعداد بیشتری ماهواره و ردیاب نیاز دارند. در آن زمان تنها 16 ماهواره در مدار زمین بود و نقشه دارای خطای نسبتا بالایی بودند. همچنین تنها 500 ردیاب تولید و در اختیار سربازان قرار گرفته بود. به همین دلیل ارتش آمریکا دست به تولید انبوه ردیاب زده و حدود 3000 دستگاه برای سربازان تهیه کرد. این ردیاب‌ها در اختیار سربازان، خودروها، ماشین‌آلات جنگی و هواپیماها قرار گرفت.
نحوه عملکرد ردیاب NAVSTAR ارتش آمریکا
عملکرد NAVSTAR بدین گونه است که با استفاده از اطلاعاتی که از ماهواره‌ها دریافت می‌کند، موقعیت شیء را به صورت دوبعدی یا سه‌بعدی نشان می‌دهد. در ابتدا تنها یک ماهواره در فضا وجود داشت و اطلاعاتش را در اختیار جی پی اس ناواستار می‌گذاشت. اما بعدها و در سال 1978 ماهواره‌های بیشتری به فضا پرتاب شد تا سیستم موقعیت‌یابی GPS دقیق‌تر عمل کند. امروزه حدود 24 ماهواره در مدار زمین قرار گرفته و اطلاعات لازم را برای ردیاب‌های مبتنی بر جی پی اس ارسال می‌کنند.
دومین مرحله در تاریخچه استفاده از جی پی اس
با گذشت زمان و به دست آوردن پیروزی‌های بیشتر، ارتش آمریکا به این نتیجه رسید که ردیاب‌ها بسیار کاربردی هستند. در نتیجه اقدام به طراحی و ساخت مدل‌های بیشتری از جی پی اس نمود. طوری که در سال 1992 زمانی که نیروهای ائتلاف توانسته بودند پیشرفت‌های زیادی تجربه کنند، ارتش آمریکا 7 مدل ردیاب داشت. اما در تاریخچه استفاده از جی پی اس می‌بینیم که تنها دو مدل از این 7 مدل در جنگ پرکاربرد بودند. این دو مدل عبارتند از:
- جی پی اس SLGR که از آن 4000 به تولید انبوه رسید. این دستگاه دارای 1.8 کیلوگرم وزن بود و ظاهری شبیه به جعبه مستطیلی داشت.
- جی پی اس NAV 1000M نیز شبیه به مدل قبلی طراحی شده بود اما از آن کوچکتر و سبک‌تر بود. از این دستگاه هم 1000 عدد به تولید انبوه رسید.
سومین مرحله در تاریخچه استفاده از جی پی اس
پس از سال 1992 و با مشخص شدن کارآمدی‌های دستگاه GPS تصمیم بر این شد که از آن در امور دیگری هم استفاده شود. این موضوع با گذر زمان و پیشرفت هر چه بیشتر تکنولوژی ردیاب محقق شد. تا جایی که امروزه شاهد استفاده از ردیاب در مواقع مختلفی اعم از تامین امنیت و موقعیت‌یابی انسان‌ها، حیوانات، خودروها هستیم.
در واقع سومین مرحله در تاریخچه استفاده از جی پی اس را می‌توان به همه‌گیر شدن آن در سراسر جهان مرتبط دانست. زمانی که اغلب مردم به مزایای این دستگاه پی برده و هر روزه شاهد افزایش تقاضای افراد برای بهره‌مندی از ردیاب ها هستیم. حال شاهد انواع و اقسام ردیاب خودرو هستیم که رانندگان و مالکین ماشین‌ها از آن برای حفظ سرمایه خود استفاده می‌کنند. یا حتی ناوگان‌های حمل و نقل که از این سیستم برای کنترل سرویس‌ها و خدمات خود بهره گرفته و به کمک آن از راه دور بر عملکرد رانندگانشان نظارت دارند.
سخن پایانی
در پایان بررسی تاریخچه استفاده از جی پی اس به این نتیجه می‌رسیم که هر چند این دستگاه ابتدا برای اهداف نظامی طراحی شد. اما در حال حاضر یکی از کاربردی‌ترین تجهیزات تامین امنیت و موقعیت‌یابی در میان مردم عادی است. امروزه ردیاب‌ها محبوبیت زیادی در سراسر دنیا به دست آورده‌اند که ناشی از قابلیت‌های مختلف آن‌ها در جهت افزایش رفاه حال مردم است.
در سال‌های اخیر استفاده از ردیاب در زندگی عادی مردم نفوذ بیشتری داشته است. طوری که از آن برای ردیابی حیوانات خانگی، خودروها، بیماران، کودکان، کوهنوردان، پرسنل سازمان‌ها و … استفاده می‌شود. به نظر شما آینده استفاده از ردیاب و GPS چگونه رقم می‌خورد؟