ردیاب غواصی ، محصولی هوشمند است که اخیرا مورد توجه کسانی که ورزش شنا و غواصی را به صورت حرفه‌ای دنبال می‌کنند، قرار گرفته است. این دستگاه ضد آب بوده و می‌تواند در آب‌های عمیق نیز عملکرد خود را حفظ کند. در نتیجه به کمک آن از موقعیت دقیق شناگران حرفه‌ای و حتی غواصان مطلع خواهیم بود. به عبارتی با جی پی اس غواصی می‌توان به حفظ جان شناگران و غواصان کمک کرده و از آن‌ها مراقبت نمود.
در این مقاله از رادار به طور کامل درباره ردیاب غواصی، نحوه عملکرد و کاربردهای آن صحبت می‌کنیم.
چرا غواصان به ردیاب ضد آب نیاز دارند؟
اغلب غواصان برای رفتن به زیر دریا، مناطقی را انتخاب می‌کنند که در آن‌ها حیات دریایی فراوانی وجود دارد. تا بتوانند اتفاقات هیجان‌انگیزی تجربه کرده و تصاویر زیبایی ثبت کنند. اما در این بخش‌های دریا معمولا جریان‌های قوی برقرار بوده و احتمال گم شدن یا رها شدن غواصان در آن‌ها بالاست. گروه‌های غواصی برای در امان ماندن از این اتفاقات، از تجهیزات و امکانات خاصی استفاده می‌کنند. یکی از این تجهیزات، ردیاب غواصی است که به کمک آن می‌توانند موقعیت و وضعیت خود را به اطلاع تیم برسانند. در نتیجه از بروز حادثه برای خود جلوگیری کرده و امنیت جانش برقرار خواهد بود. این ردیاب باید به واسطه نیاز غواصان کاملا در برابر آب و فشار آب‌های عمیق مقاوم باشد. به عبارتی یک ردیاب ضدآب تمام و کمال بوده و بتواند از جان غواصان به خوبی محافظت کند.
نحوه عملکرد ردیاب غواصی چگونه است؟
ردیاب غواصی از دو دستگاه مجزا ساخته شده است که یکی از آن‌ها به مخزن هوا متصل شده و با نام ترانسپوندر شناخته می‌شود. دیگری نیز نوعی گیرنده است که معمولا به ساعت مچی غواص متصل می‌شود. این دستگاه از یک سیستم ردیابی مفهومی (Sonictek Atlantis) استفاده کرده و به این ترتیب موقعیت غواص را شناسایی می‌کند.
ترانسپوندر ردیاب غواصی برای تشخیص وضعیت غواص، هر 5 ثانیه سیگنالی ارسال می‌کند. این سیگنال رادیویی توسط گیرنده روی ساعت مچی دریافت شده و در اختیار غواص قرار می‌گیرد. حال اگر دو یا چند غواص به صورت همزمان به زیر آب بروند، ترانسپوندر تمام غواصان برای دیگر اعضای گروه نیز سیگنال ارسال می‌کنند. در نتیجه تمام اعضای گروه از وضعیت و موقعیت یکدیگر آگاه می‌شوند.
کاربردهای ردیاب غواصی در دنیای واقعی چیست؟
همان‌طور که گفتیم ردیاب غواصی یک سیستم هوشمند است که به کمک آن می‌توان موقعیت گروه غواصان را شناسایی کرد. تا به امروز شرکت‌های مختلفی در حوزه طراحی و ساخت ردیاب برای غواصان تلاش کردند که دو مورد از آن‌ها عبارتند از:
- سیستم ردیابی ENOS3 ساخته شده توسط شرکت آلمانی تولیدکننده تجهیزات ایمنی و نجات Seareq
- سیستم ردیابی و رادیویی Nautilus Lifeline که به کمک آن، غواص می‌تواند با قایق پایه ارتباط دوطرفه داشته باشد.
اما هدف از طراحی تمام این سیستم‌ها کمک به غواصان و ردیابی موقعیت دقیق آن‌هاست. در ادامه کمی بیشتر درباره کاربردهای جی پی اس غواصی صحبت می‌کنیم:
1- ارسال هشدار اضطراری
اگر غواصی در زیر آب گرفتار شده و در شرایط اضطراری قرار گیرد، می‌تواند سیستم درخواست کمک را فعال کند. این سیستم به کمک شناور داخلی (SMB) به سمت سطح آب، سیگنالی ارسال کرده و موقعیت غواص را در زیر آب مشخص می‌کند. در نتیجه تیم غواصی می‌تواند به کمک غواص گرفتار رفته و او را نجات دهند.
استفاده از SMB که در میان غواصان ایرانی به پاراشوت معروف است، یک وسیله ضروری برای غواصی به شمار می‌آید. زیرا با استفاده از آن می‌توان نشانگری را به سطح آب ارسال کرده و سپس با آن سیگنال رادیویی برای تیم پشتیبان فرستاد. این کار به حفظ جان غواصان کمک کرده و مانع از آسیب دیدن آن‌ها در شرایط بحرانی می‌شود. زیرا گم شدن غواصان یکی از اتفاقات معمول در دنیاست و وجود تجهیزات ایمنی و نجات به سلامت آن‌ها و حفظ جانش می‌انجامد.
2- یافتن موقعیت شخصی
گاهی غواصان برای جستجو به اعماق آب رفته و ممکن است مسیر خود گم کنند. وجود سیستم ردیاب غواصی و از طریق اتصال آن به نرم‌افزار مربوطه، فرد می‌تواند موقعیت خود را پیدا کند. تا مسیر درست بازگشت را یافته و خود را دیگر اعضای تیم و یا قایق پایه گروه برساند.
سیستم ردیاب شخصی برای غواصان باید به صورت ضدآب طراحی شده و بتواند در اعماق زیاد (تا حدود 500 متر) کارایی داشته باشد.
3- اطلاع اعضایی گروه غواصی از یکدیگر
غواصان معمولا به صورت گروهی به زیر آب رفته و سفر اکتشافی و هیجان‌انگیز خود را شروع می‌کنند. حال ممکن است در طول مسیر یکی از اعضا از گروه جدا شده و یا در شرایط اضطراری قرار گیرد. سیستم ردیابی غواصان یک گروه معمولا به یکدیگر متصل بوده و تمام اعضا نسبت به موقعیت و وضعیت یکدیگر مطلع هستند. در نتیجه اعضا با مشاهده وضعیت فرد به خطر افتاده و یا گم شده، شرایط رفع مشکل را فراهم می‌کنند.
سخن پایانی
در این مقاله درباره اهمیت موقعیت یابی غواصان به خصوص در گروه‌های اکتشافی صحبت کردیم. دانستیم غواص‌ها معمولا به اعماق دریاها می‌روند تا بتوانند اطلاعات ارزشمندی از زندگی زیر دریا جمع‌آوری کنند. اما گاهی در شرایط اضطراری قرار گرفته و نیاز به کمک دارند. در این مواقع وجود سیستم ردیاب غواصی می‌تواند حافظ جان و سلامت غواصان باشد. زیرا اعضای گروه به کمک سیگنال‌های دریافتی از جی پی اس غواص گرفتار، موقعیت او را یافته و برای نجاتش به یاری می‌آیند.