معرفی جامع سرور، پادشاه قدرتمند دنیای تکنولوژی

سرورها از لحاظ کاربرد به چند دسته تقسیم می‌شوند؟

سرورها انواع مختلفی دارند که هر یک دارای وظیفه‌ و هدف خاصی هستند. ما در ادامه به معرفی مهم‌ترین و پرکاربردترین انواع آن می‌پردازیم.

وب سرور (Web Server)

وب سرور واسطی است میان سایت، کاربر و مرورگر. منظورمان از این جمله چیست؟ اجازه دهید بیشتر بریتان توضیح دهیم تا دیگر جای هیچ ابهامی باقی نماند.

وب سرورها وظیفه‌ی ارسال و ذخیره‌سازی محتوای وب سایتی را که کلاینت درخواست کرده‌، بر عهده دارند. این محتوا می‌تواند شامل متن، عکس، فیلم و… باشد.

مرورگرها نیز رایج‌ترین نوع کلاینت‌ها هستند و زمانی که شما عملی را بر روی وب‌سایت انجام می‌دهید این مرورگرها هستند که درخواست شما را به وب سرور ارسال می‌کنند.

وب سرور نیز درخواست‌ها را تحلیل کرده و همانند یک مترجم و واسط بین سرور، مرورگر و کاربران عمل می‌کند.

وب سرورها را می‌توان از دو جنبه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری بررسی کرد:

از جنبه سخت‌افزاری می‌توان گفت وب سرور سیستمی است که نرم‌افزار وب سرور و کلیه‌ی فایل‌های وب‌سایت نظیر اسناد HTML، Css، جاوا اسکریپت، تصاویر و… را در خود ذخیره می‌کند.

از جنبه نرم‌افزاری، وب سرور وظیفه کنترل چگونگی دسترسی کاربران به فایل‌های روی هاست را برعهده دارد.

پروتکل انتقال ابر متن که به آن HTTP می‌گویند زبان مشترک وب‌ سرورها و مرورگرهاست. زمانی که این پروتکل با پروتکل‌های رمزگذاری چون SSL و یا TLS ترکیب شود، تبدیل به پروتکل انتقال ایمن ابر متن یعنی HTTPS می‌شود.

Apache، Nginx، IIS و LiteSpeed از جمله معروف‌ترین وب سرورهای شناخته‌شده هستند. هنگامی که شما بر روی بستر ویندوز هستید از وب سرور IIS استفاده می‌کنید و زمانی که بر روی بستر لینوکس هستید از وب سرورهایی چون Apache، Nginx و یا LiteSpeed استفاده می‌کنید.

سرور اپلیکیشن (Application Server)

سرور اپلیکیشن وظیفه‌ی سرویس‌دهی به برنامه‌ها و نرم‌افزارهای کاربردی که معمولا تحت وب هستند را برعهده دارد.

از آن‌جایی که این نرم‌افزارهای کاربردی هیچ‌گونه کارت گرافیکی ندارند از آن‌ها تنها برای ارائه اطلاعات به کلاینت‌ها استفاده می‌شود.

پس نتیجه می‌گیریم سرور اپلیکیشن بستری مناسب برای توسعه برنامه‌های تحت وب بوده و زیرساخت‌های لازم جهت اجرای اپلیکیشن‌ها را فراهم می‌کند.

سرور پایگاه داده (Database Server)

همان‌طور که از نام سرور پایگاه داده پیداست این نوع سرور وظیفه‌ی ذخیره‌، بازیابی، مدیریت داده‌ها و فراهم کردن امکان دسترسی هم‌زمان کاربران را برعهده دارد.

سرورهای پایگاه داده بیشتر در سازمان‌ها و شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. از معروف‌ترین سرورهای پایگاه داده می‌توان به MYSQL، SQL server، Oracle، Sybase و DB2 اشاره کرد.

سرور پروکسی (Proxy Server)

سرور پروکسی همانند دروازه‌ای است میان سرورها و کلاینت‌های مبدا و مقصد که سطوح مختلفی از عملکرد، امنیت و حریم خصوصی را ارائه می‌دهند.

زمانی که کلاینت درخواستی را می‌فرستد، این درخواست ابتدا باید از سرور پروکسی بگذرد. سرور پروکسی نیز پس از دریافت درخواست آن را بررسی و تفسیر کرده و پس از تایید آن را از فایروال عبور می‌دهد و برای سرور یا کلاینت مقصد ارسال می‌دهد.

پس از این‌ که کلاینت مقصد پاسخ درخواست را ارسال کرد، این پاسخ مجددا برای سرور پروکسی ارسال می‌شود و بعد از بررسی‌های لازم به سمت سرور و یا کلاینت مبدا ارسال می‌شود.

میل سرور (Mail Server)

آیا تا به حال در حین ارسال یک ایمیل مهم از خودتان پرسیدید که ایمیل من چه موقع و چطور به دست فرد مورد نظرم می‌رسد؟ آیا در راه رسیدن به مشکلی بر نمی‌خورد؟ و…

نگران نباشید، میل سرورها کلید حل تمامی پرسش‌های شما هستند؛ به این دلیل که وظیفه‌ی اصلی آن‌ها وظیفه‌ی اصلی آن‌ها انتقال ایمیل از مبدا به مقصد است. پس هر بلایی که بر سر ایمیلتان آمد بهتر است که از چشم میل سرورها ببینید

سرور مجازی (VPS)

سرور مجازی در اصل همان سرور اختصاصی است که با استفاده از تکنیک‌های مجازی‌سازی به چند سرور مجازی تقسیم شده‌است که هر کدام می‌توانند برای میزبانی کاربران خود از سیستم عامل و نرم‌فزارهای خاص و مجزایی استفاده کنند.

از آن‌جایی که قیمت سرورهای مجازی نسبت به سرورهای اختصاصی کم‌تر است و انعطاف‌پذیری بیشتری دارند از آن‌ها می‌توان برای رشد و توسعه انواع کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ استفاده کرد.

سرور اختصاصی (Dedicated Server)

اگر می‌خواهید وب‌سایت خود را به یکی از پربازدیدترین وب‌سایت‌ها تبدیل کنید، وقت آن رسیده‌است که به فکر یک سرور اختصاصی برای خود باشید. حالا چرا ما به شما سرور اختصاصی را پیشنهاد می‌کنیم؟

به این دلیل که سرورهای اختصاصی بسیار قدرتمند هستند و می‌توانند سرعت، ترافیک و کنترل بسیار بیشتری بر روی فضای وب‌سایت شما داشته‌باشند.

همچنین، می‌توانند گزینه‌ی بسیار مناسبی برای تامین امنیت باشند و امکان سفارشی‌سازی و مدیریت سرور را برای شما فراهم سازند.

سرور تیغه‌ای (Blade Server)

سرور تیغه‌ای، سیستمی است که هر یک از اجزای آن بر روی برد مجزایی قرار می‌گیرد و پردازش مرکزی آن به‌وسیله‌ی یک برد اصلی انجام می‌شود.

از مهم‌ترین کاربردهای آن می‌توان به سرویس‌دهی در حجم و ظرفیت بالا اشاره کرد.

فایل سرور (File Server)

یکی از پرکاربردترین و ساده‌ترین انواع سرور، فایل سرورها هستند. این نوع سرورها وظیفه‌ی ذخیره و اشتراک فایل‌ بر روی شبکه را برعهده دارد.

از فایل سرور بیشتر برای سازمان‌ها و شرکت‌هایی که می‌خواهند دسترسی سریع‌تری به داده‌ها و ظرفیت ذخیره‌سازی بیشتری داشته‌باشند، استفاده می‌شود.

هنگامی که فایل از طریق فایل سرور بر روی شبکه قرار می‌گیرد، سایر کاربران می‌توانند به‌راحتی به فایل‌ها دسترسی داشته‌باشند.

البته لازم به ذکر است که می‌توان برای برای هر کاربر دسترسی خاصی تعیین و آن را محدود کرد.

DNS سرور

باید خدمتتان عرض کنیم که با به‌وجود آمدن هر وب‌سایت یک آدرس IP نیز به آن اختصاص داده می‌شود.

در اوایل کار که تعداد وب‌سایت‌های موجود محدود بود، کاربران می‌بایست برای مراجعه به وب‌سایت مورد نظرشان از آدرس IP استفاده می‌کردند.

اما با گذشت زمان تعداد وب‌سایت‌های موجود زیاد و حفظ کردن آدرس‌ IP آن‌ها به کار طاقت‌فرسایی تبدیل شد. پس درست در همین موقع‌ها بود که دامنه‌ها به‌وجود آمدند.

DNS مخفف عبارت (Domain Name System) است و DNS سرورها، سرورهایی هستند که وظیفه‌ی تبدیل نام دامنه به آدرس‌های IP را برعهده دارند.

این یعنی دیگر نیازی نیست کاربران برای رسیدن به وب‌سایت مورد نظرشان با یک‌سری اعداد عجیب‌وغریب طرف شوند. تنها کاری که باید بکنند این است که نام وب‌سایت را در نوار آدرس مرورگرشان تایپ کرده و سپس دکمه‌ی اینتر را بزنند.

ویندوز سرور (Windows Server) چیست؟

تقریبا همه‌ی ما تا حدی با کمپانی ماکروسافت آشناییم و از مشهورترین محصول آن یعنی ویندوز به وفور استفاده می‌کنیم.

اما دستاوردهای این کمپانی تنها به ویندوز ختم نمی‌شود و ماکروسافت موفق شد در سال 2003 نسخه‌ی ویندوز سرور خود را نیز منتشر کند.

ویندوز سرور به نسخه‌هایی از سیستم عامل کمپانی ماکروسافت گفته‌می‌شود که به‌طور عمده بر روی سرورها استفاده می‌شوند.

از آن‌جایی که سازمان‌ها و مجموعه‌های تجاری شبکه‌های کامپیوتری متوسط و یا بزرگی دارند، باید از سرورهایی استفاده کنند که بتواند به‌خوبی پاسخگوی نیازهای آنان باشد.

در نتیجه، این سرورها به سیستم عامل‌هایی نیاز دارند که بتواند امکانات لازم برای مدیریت شبکه را به آنان بدهند که این سیستم عامل‌ها همان ویندوز سرورها هستند.

ماکرو سرور چیست و چه کاربردهایی دارد؟

یکی از قوی‌ترین سرورها از لحاظ سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، ماکرو سرورها هستند که برای پردازش در مقیاس‌های بسیار بالا و کنترل ترافیک هزاران کاربر به‌صورت آنلاین طراحی شده‌اند.

از این‌رو ماکرو سرورها می توانند برای ارگان‌های نظامی، دولتی و صنایع بزرگ گزینه‌ی مناسبی باشند که علاوه بر مزایای گفته‌شده در بالا می‌تواند در مقابل حملات تکذیب سرویس، بسته‌ها را از هم تشخیص دهد و از بروز هرگونه اختلالی در شبکه جلوگیری کند.

چگونه مناسب‌ترین سرور (خدمت دهنده) را انتخاب کنیم؟

برای انتخاب یک سرور مناسب، موارد بسیار زیادی وجود دارند که توجه به آن‌ها خالی از لطف نیست. ما در این‌جا تعدادی از این موارد را آورده‌ایم:

• قابلیت‌های امنیتی، بازیابی داده‌ها و حفاظت از آن‌ها
• پیکربندی سخت‌افزار
• زیرساخت شبکه
• اینترنت قدرتمند

مهم‌ترین مسئله‌ای که شما باید بدانید این است که هدفتان چیست و برای برآورده‌کردن چه نیازهایی به سرور احتیاج دارید.

چرا که تنها در این‌صورت است که می‌توانید براساس نیازتان تمامی ویژگی‌های سرور را ارزیابی کرده و سپس بهترین تصمیم را بگیرید.

آیا سرور‌ها هم مانند کامپیوتر‌ها نیاز به سیستم عامل دارند؟

بله، همان‌طور که در ابتدای این مقاله هم گفتیم، سرورها تنها شامل قطعات سخت‌افزاری نیستند و نرم‌افزارها و سیستم‌ عامل مختص خود را نیز دارند.

از این‌رو هنگام نصب سیستم عامل، باید به‌ کاربرد سرور و نرم‌افزارهایی که بر روی آن نصب می‌شود بسیار توجه کرد.

از جمله مهم‌ترین سیستم‌ عامل‌های سرور عبارتند از:

لینوکس: شامل تمامی توزیعات لینوکس مانندCentOS ، Fedora Core  و Debian می‌شود .

ویندوز : شامل تمامی ورژن‌های مختلف ویندوز مانند  7، 8 و 10 windows و windows server می‌شود.

مجازی سازی: شامل نرم‌افزارهای مجازی‌سازی مانند Vmware ESX  و Hyper-V  می‌شود.

معماری کلاینت-سرور (Client-Server) چیست؟

در این نوع معماری همان‌طون که از نامش نیز پیداست سرورها، پاسخ‌گوی نیازها و خواسته‌های کلاینت‌ها هستند.

در حقیقت این سرورها هستند که منابع موجود در این معماری را از طریق یک سیستم عامل تحت شبکه و بانک اطلاعاتی متمرکز مدیریت می‌کنند.

سرویس دهنده ها از چه منابع سخت‌افزاری تشکیل شده‌اند؟

با توجه به این‌ که سرویس دهنده ها سیستم‌های بسیار قدرتمندی هستند پس باید از قطعات سخت‌افزاری خاص و قدرتمندی نیز تشکیل شوند.

به‌طور کلی می‌توان گفت که سرورها از RAM بالا، هارد دیسک‌های چند ترابایتی و پردازنده‌های قدرتمند مجهز به چندین هسته فیزیکی و مجازی تشکیل می‌شوند.

سرورها معمولا به شکل ایستاده (Tower)، کشویی (Rack Mount) و یا تیغه‌ای (Blade) در رک‌ها (Rack) و یا کیج‌ها (Cage) و اتاق‌های مختلف نگهداری می‌شوند.

از معروف‌ترین برندهای توليدکننده سرورها می‌توان به HP،Dell ،Compaq ، Super Micro اشاره کرد.

دیتاسنتر چیست؟

دیتاسنتر (Data Center) یا همان مرکز داده، محل نگهداری سرورهاست که تمرکز آن پشتیبانی از قطعات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری مورد نیاز و کیفیت شبکه است.

مهم‌ترین وظیفه‌ی دیتا سنترها این است که شرایط استفاده از سرورها را به‌دور از بروز هرگونه مشکلی فراهم کنند.

این مراکز داده از بخش‌های مختلفی چون اتاق کنترل، اتاق سرور، تاسیسات خنک‌سازی، انبار سخت افزار، اتاق UPS و Battery Backup، اتاق مدیریت شبکه و… تشکیل می‌شود.