گر مالک خودرو و یا وسیله نقلیه باشید حتما تا به حال برای بررسی و یا تعویض روغن موتور اقدام کرده‌اید. اما شاید تا امروز فرصت نکرده باشید بدانید چرا باید اینکار را مرتب انجام داد. یا اینکه تعویض به موقع آن چه اهمیتی دارد و در صورت بی توجهی چه عواقبی خواهد داشت. در هر حال این مقاله فرصت خوبی برای یادگیری تمام نکات مربوط به روغن موتور و تعویض آن است. پس توصیه میکنیم خواندن این مطلب را از دست ندهید و صفحه را نبندید.
روغن موتور چیست و چه وظایفی دارد؟
احتمالا با شنیدن این واژه ذهن شما جای عجیب غریبی نخواهد رفت و می‌دانید که هر جا اسم روغن به میان بیاید داستان چیزی نیست بجز روانکاری! این روانکاری در موتور خودرو یکی از ضروری ترین مواردیست که نباید از آن غافل شد. اگر بخواهیم خیلی خلاصه و راحت بگوییم روغن موتور که از ترکیب روغن پایه و مواد افزودنی تولید می‌شود، دو وظیفه ی مهم را در خودرو به عهده دارد.
1.روانکاری قطعات موتور خودرو:
این روانکاری به این جهت انجام می‌شود که بتوان اصطکاک بین قطعات موتور را به حداقل رساند و این یعنی پیشگیری از خساراتی که ممکن است بعداً برای خودرو به وجود بیاید. علاوه بر این با کمک به آب بندی کردن قطعات موتور ، باعث کاهش گرمای حاصل از کار کردن موتور شده و این حرکات قطعات را روان تر خواهد کرد.
2.تمیزکاری قطعات موتور:
با جذب آلودگی ها و ذرات رسوب شده که از احتراق موتور به وجود می‌آید، قطعات موتور را تمیز نگه می‌دارد.
واضح است که در صورت توجه نکردن به تعویض روغن موتور، خاصیت چسبندگی روغن کم کم از بین رفته و نمی‌تواند آلودگی را جذب کند و یا حرکت قطعات در کنار یکدیگر را روان نماید.
انواع روغن موتور
روغن های موتور را می توان به سه دسته تقسیم کرد
1. روغن مینرال (پایه معدنی):
این نوع روغن از نفت خام تشکیل شده و معمولاً در خودروهای قدیمی کاربرد دارد. روغن مینرال از ساختار بسیار ساده ای تشکیل شده است و در برابر گرما و اکسیداتیو مقاومت کمتری دارد. به همین دلیل زودتر فاسد می‌شود و باید در فواصل کوتاه آن را تعویض کرد.
2. روغن سنتتیک (مصنوعی):
این نوع از روغن موتور بهترین روغن موتور موجود است و طبیعتاً قیمت بالایی نسبت به بقیه دارد. این برتری به علت ناخالصی بسیار پایین و مقاومت بالای آن است. روغن سنتتیک بر خلاف روغن مینرال که از نفت خام ساخته می‌شد، از ترکیبات شیمیایی تولید می‌شود و مزایای زیادی دارد.
مزایای روغن سنتتیک:
- عمر بالای روغن سنتتیک
- کاهش مصرف روغن
- تبخیر بسیار کم
- مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون
- غیرخورنده بودن روغن
- ناخالصی بسیار کم
- دمای سوختن بالا
- کاهش مصرف سوخت تا 4/2 درصد
- عکس العمل سریع در برابر تغییرات دما
- نقطه روانسازی پایین
اما با وجود تمام این مزایا نمی‌توان دو نقطه ضعف آن یعنی قیمت بالا و عدم سازگاری با خودروهای پیشرفته را نادیده گرفت.
3. روغن نیمه سنتتیک (ترکیب پایه معدنی و مصنوعی) :
همانطور که از نام آن پیداست این روغن ترکیبی است از روغن مینرال و سنتتیک. روغنی که از لحاظ برتری در بین دو نوع بالا قرار دارد. دارای مقاومت و کارایی بالاتر از مینرال و پایین تر از سنتتیک!
چه زمانی روغن موتور باید تعویض شود؟(مدت زمان ماندگاری روغن موتور)
روغن موتور از لحظه ای که خودرو آغاز به کار کند، در معرض اکسیده شدن و تجزیه قرار می‌گیرد. در نتیجه از کیفیت آن کاسته شده و مواد افزودنی که خاصیت پاک کنندگی دارند مصرف می‌شود. به همین دلیل برای تعویض روغن موتور با توجه به پارامترهای مختلف زمان خاصی در نظر گرفته می‌شود که باید به آن پایبند بود.
در حالت معمول پس از طی کردن 4000 تا 6000 کیلومتر مسافت، باید برای تعویض روغن موتور و فیلتر آن اقدام کرد. اگر به خاطر سپردن زمان مناسب تعویض روغن، برای شما امری دشوار است به کمک ردیاب رادار و هشدار سرویس دوره ای آن میتوانید به راحتی از این موضوع مطلع شوید.
البته این موضوع برای خودروهای مختلف تا حدودی متفاوت است. در واقع زمان تعویض روغن موتور پراید، تیبا، سمند به علت شرایط کار موتور مثل یکدیگر نخواهد بود و باید برای تعویض روغن عوامل مختلفی که روی آن تاثیرگذار است را نیز در نظر داشت.
برخی از این عوامل عبارتند از:
رنگ روغن موتور:
یکی از مهم ترین نشانه هایی که به غلط به عنوان نشانه برای عوض کردن روغن موتور قلمداد می‌شود، سیاه شدن روغن است. این باور از جایی غلط به حساب می‌آید که روغن شفاف و تمیز به علت جمع آوری ذرات آلودگی موتور، خواه نا خواه به مرور کثیف و تیره خواهد شد. پس بهتر است برای بررسی روغن موتور کارکرد آن را در نظر بگیرید. دقت کنید که اگر در یک خودرو، روغن پس از مدتی تیره نشد، باید آن را تعویض کرد. زیرا این وضعیت به معنی این است که روغن قدرت جذب و معلق نگه داشتن مواد زائد را نداشته و منجر به ته نشین شدن آن ها شده است. در نظر داشته باشید که این ته نشین شدن میتواند خساراتی مثل روغن سوزی خودرو را به بار بیاورد.
روشن شدن چراغ تعویض روغن:
این چراغ زمانی روشن خواهد شد که روغن درون موتور سطح پایینی داشته باشد. پس بهتر است با قرار گرفتن در این موقعیت سریعاً برای بررسی آن اقدام کنید، قبل از اینکه به قطعات خودرو اسیب وارد شود!
صدای نامناسب موتور:
اگر در حین رانندگی صدای نامناسبی از موتور خودرو شنیدید، باید برای تعویض روغن موتور اقدام کنید. داستان این صدای نامناسب از این قرار است که روغن برای پیشگیری از تماس قطعات موتور با هم، یک لایه نازک بین آن ها ایجاد میکند. اما روغن موتوری که کارایی نداشته باشد قادر به ایجاد چنین لایه ای نیست. بنابراین نباید برای تعویض آن دست نگه داشت.
دود غیر طبیعی اگزوز:
لقب آشکارترین نشاته برای تعویض روغن ترمز هم می‌رسد به دود نامناسب اگزوز! البته منظور ما آن بخاری نیست که در هوای سرد از خودرو شما خارج می‌شود. اما اگر از اگزوز ماشینتان دود زیادی خارج شود، احتمال بالا روغن موتور ماشین دچار نشتی شده و یا اینکه قطعات موتور خودرو شما مشکل پیدا کرده است.
مدت کارکرد روغن موتور به چه عواملی وابسته است؟
- شرایط کار خودرو و موتور آن
- کیفیت مکانیکی موتور به ویژه سیستم سوخت رسانی و انژکتورها و نیز وضیعت برق ان
- کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
- کیفیت فیلترهای هوا و روغن
- نوع و مدل و سال ساخت موتور و خودرو
- مدت زمانی که روغن در کارتل می ماند
مراحل تعویض روغن موتور
اگر شما هم مایل هستید بدانید برای تعویض روغن موتور خودرو چه مراحلی باید طی شود همچنان صفحه را باز نگه دارید و با ما همراه باشید.
1. خودرو را خاموش کنید
در مرحله اول باید ماشین را در یک سطح بدون شیب پارک کنید و خودور را خاموش کنید و 5 دقیقه منتظر بمانید تا از خاموش شدن بگذرد.
2. کمک گرفتن از میله تراز
قبل از اینکه روغن خودرو خود را چک کنید مطمئن باشید میله تراز تمیز است و روغنی از قبل بر روی آن نمانده باشد.
3. چک کردن سطح روغن
میله تراز تمیز را تا انتها در مخزن فرو برده و بعد خارج کنید. حالا باید سطح روغن بین خطوطی که بر روی میله تراز مشخص شده، قرار گرفته باشد. اگر سطح روغن شما نزدیک به علامت پایین بر روی میله باشد یعنی زمان آن رسیده که به روغن موتور خود اضافه کنید.
4. باز کردن پیچ تخلیه روغن موتور
پس از انجام مراحل بالا پیچ تخلیه روغن موتور را به کمک آچار مناسب باز کنید. سپس صبر کنید تا روغن به طور کامل تخلیه شود.
5. برداشتن سرپوش موتور در تعویض روغن موتور
در آخرین مرحله از تعویض روغن موتور سرپوش موتور را بردارید و داخل آن روغن بریزید. حالا بهتر است مجدد سطح روغن را بسنجید تا بیش از حد درون آن روغن ریخته نشده باشد.
نکاتی که برای سالم ماندن روغن موتور باید بدانیم:
- در خودروهای پیشرفته از روغن های مینرال به علت کارایی پایین استفاده نکنید.
- اگر مایل هستید هنگام تعویض روغن موتور در یک خودرو قدیمی، از یک روغن با کیفیت استفاده کنید توجه داشته باشید که این تفاوت کیفیت نباید بیشتر از یک سطح باشد.
- از ترکیب دو مدل یا چندین روغن موتور با یکدیگر خودداری کنید. زیرا به دلیل تاثیر مواد افزودنی متفاوت در روغن ها ممکن است به موتور صدمه وارد شود.
- بعد از روشن شدن ماشین اجازه دهید تا 15 ثانیه درجاکار کند.
- هنگام تعویض روغن ،فیلتر روغن را نیز تعویض کنید.
- وضعیت و تاریخ روغن را چک کنید و از روغنی که سه سال از تاریخ آن می‌گذرد استفاده نکنید.
- در صورتیکه مدت طولانی از روغن مینرال استفاده می‌کنید، آن را با روغن سنتتیک یا نیمه سنتتیک تعویض نکنید.
تعویض زودهنگام روغن موتور به شما بستگی دارد اگر…
تخته گاز رانندگی می‌کنید! (سرعت زیاد قاتل روغن موتور خودرو است)
بار زیاد و سنگینی را با خودرو جا به جا می‌کنید.
مسیرهای سربالایی و یا دشوار مثل کوه را طی می‌کنید.
عادت دارید به جای خاموش کردن خودرو آن را روی حالت کار درجا نگه دارید!
در فصول سرد بدون گرم کردن خودرو، حرکت می کنید.
محل زندگی یا رانندگی شما هوای خیلی مرطوب یا پر از گرد و غبار دارد.
عواقب بی توجهی به تعویض روغن موتور
حتماً تا الآن به اهمیت روغن موتور و رسیدگی به آن پی برده اید. اما اگر بخواهیم خیلی مستقیم صحبت کنیم باید بگوییم در صورتی که نسبت به تعویض این روغن بی توجه باشید:
خودرو شما مصرف سوخت بالایی خواهد داشت.
موتور خودرو صدای نامناسب تولید میکند.
و در نهایت موتور خودرو شما خواهد سوخت! 😊
کلام آخر
اگرچه ساباندن دو عدد سنگ و تولید جرقه و در نهایت آتش بسیار لذت بخش است، اما مواظب باشید این اتفاق برای خودروی شما نیفتد! سابیدن قطعات داخلی موتور خسارات زیادی وارد خواهد کرد و باید نسبت به پیشگیری از این اتفاق حساس بود. مسئولیت روغن موتور همین است! امیدواریم پس از خواندن این مطلب بیشتر هوای روغن موتور ماشینتان را داشته باشید و به آن بی توجهی نکنید. اینجا با هم در مورد روغن موتور خودرو و تمام نکات در مورد تعویض آن صحبت کردیم. بهترین زمان برای عوض کردن ان را بررسی کردیم و خواندیم که چگونه میتوان سلامت آن را به مدت بیشتری حفظ کرد. اما حالا نوبت شماست. اگر تجربه ای در این زمینه دارید و یا نکته ی نا گفته ای دارید با ما در میان بگذارید. حتماً از مطالب شما استفاده خواهیم کرد.
سوالات متداول💡